Harry Koenen, Evert de Jong en Tjalling de Vries, allen zeventigers, hebben er levendige herinneringen aan. Het huis staat er nog, woonhuis nu. Maar in de gevel zijn de schroefgaten van het reclamebord van Lexington sigaretten nog zichtbaar. Het nerinkje speelde in menig kinderleven een belangrijke rol. Daar hadden Kees en Tjitske Zwaagstra, een broer en zus op leeftijd, hun winkeltje aan huis. Zij deed de winkel en hij zat er in een stoel bij te kijken, steevast een pijp in de mond.

Kees had last van spasmen (‘hy ferskeat dan wat’) en had een gehoorapparaat: een flinke knop in het oor met een snoer naar de batterij in zijn borstzak. Beiden vonden kinderen over de vloer geweldig. En dat was vaak het geval, want naast sigaren en sigaretten, bier en frisdrank werd er snoepgoed verkocht: van rolletjes Rang, kauwgum, repen en Marsen tot autodrop en knotsen.

Hoe ze aan ‘snoepgeld’ kwamen? Harry: ,,Doetiids ferdwûn it ôffal meastal yn in gat op it hiem dat letter tichtsmyten waard. Wy bern wisten die dumpplakken goed te finen. Dêr sochten wy de staatsyjildflessen út en dy leveren we yn by de winkel fan Auke Brouwer. Fan dat jild kochten wy snoep by Kees en Tjitske.”

Plysje Schothorst

Kees en Tjitske hadden geboerd aan de Bûtewei - waar zij ‘alles’ deed - tot ze het rookwarenzaakje van Teun en Tryn Jansma na een boelgoed (inboedelveiling) konden overnemen. Tjalling woonde een paar huizen verder en werd regelmatig naar de winkel gestuurd: ,,Heit helle der altyd syn pakje shag en dan stie Tjits al mei de Drum yn ‘e hân klear. ‘Skriuw mar op!’ rôp er dan. Dat doe ik op in jûn in pakje helje moast, rôp ús mem dat ik de rest wol even ôfrekkenje koe. Ik krige tweintich gûne mei. No, dêr hie ik dus net genôch oan!”

Harry grinnikt om een ander avondbezoekje: ,,Myn broer en ik, 14 en 12, wiene op in jûn allinne thús en doe woene we wolris in bierke besykje. Ik derhinne mei in ferhaal dat er ûnferwachts besite wie en dat ik om twa fleskes Grolsch stjoerd wie. Mar Tjitske woe oan bern gjin drank ferkeapje. Úteinliks hat se dochs wat yn in taske dien, as ik mar beloofde dat as ik plysje Schothorst tsjinkaam, ik net sizze soe wêr ’t ik it wei hie. En Kees mar gnize, hy hie it wol yn ‘e gaten, tink.”

Exota

Evert herinnert zich: ,,Snobbersguod en rokerij stie útstald yn en op in kastje yn ‘e keuken, daalks ast deryn kaamst. It wie in soarte fan grabbelton as ik der sels yn sykje mocht. En der wiene hege stapels doazen. Dy waarden oeral delsetten, as jo krekt wat út de ûnderste ha moasten. De romte wie mar beheind en de foarrie sil beskieden west ha.”

De kelder weet Harry nog goed: ,,Tjitske stjoerde bern it trepke ôf om frisdrank op te heljen.” Vooral de buikpijn die hij kreeg, heugt hem nog goed: ,,Dan hie ik mei myn kameraden hiel hastich sa’n beugelfles Exota opdronken, dan krijst dat.”

Tjalling wijst erop dat destijds ‘iedereen’ nog rookte, en dat de winkel vast prima liep. Zelfs meester stuurde immers weleens een leerling om een pakje Hunter of North State, die hij dan voor de klas oprookte. Tjalling: ..En myn omke Hindrik kocht dêr ‘bokjes’, fan dy lytse sigaarkes fan Willem II, leauw ik.”

Testbeeld

Kees en Tjitske waren bepaald gastvrij want het bleef niet bij ‘suertsjeguod’ alleen. Tjalling vertelt: ,,Tjitske rôp op in bepaald stuit oer de dyk ‘Kees hat in tillevisy kocht!’ en dat wie it startsein foar ús, bern, om derhinne. Sy wiene de earsten mei tv en letter mei kleure-tv.”Op woensdag- en zaterdagmiddagen streek de hele buurt aan kinderen er neer, allemaal op de grond.

Tjalling: ,,Tjits stie op ‘e stoof by de doar oer ús hinne te sjen. Lassie woe se net misse!” Waarop Harry aanvult ,,Mar we sieten wol rom foar tiid earbiedich nei it testbeeld te sjen en úteinliks kaam it dan: Swiebertje, Ivanhoe of Comedy Capers.”

Tjalling, immers buurjongen, ging er ’s avonds zelfs kijken naar ‘Perry Mason’ een populaire misdaadserie toen. Hij noemt het buurtje deur aan deur bij naam. Net als de vele winkeltjes aan huis. Van kruidenier tot bakker en omke Hindrik, de skearbaas en hearenkapper. Hij kent de namen nog allemaal. Maar dat is weer een ander verhaal.

Mail naar hrv@mediahuisnoord.nl van welke winkel u nazaten kent, dan gaat Alie Rusch erheen om hun verhaal op te tekenen.