Nederland onbestuurbaar met dank aan de kiezers | opinie

‘Dat andere beleid formuleren en vormgeven in een weerbarstige werkelijkheid, is heel wat anders. Daar heb je anderen bij nodig, ook al ben je de grootste.’  FOTO ANP

‘Dat andere beleid formuleren en vormgeven in een weerbarstige werkelijkheid, is heel wat anders. Daar heb je anderen bij nodig, ook al ben je de grootste.’ FOTO ANP Foto: lex van lieshout fotografie

Het begint te wennen. Partijen met een lange bestuurlijke traditie zakken weg. Ze maken plaats voor een bont gezelschap van kleine en wat grotere partijen; van nogal links tot uiterst rechts; van Partij voor de Dieren tot Belang van Nederland; van Volt tot Forum voor Democratie. Een versnipperd geheel; funest voor de slagkracht van de overheid waarvan nu juist zoveel wordt verwacht.

De PVV, nog altijd de grootste oppositiepartij in de Tweede Kamer, wil niet meebesturen want dat zou het einde betekenen van Geert Wilders’ verdienmodel: stemmen vergaren met verbaal geweld. De BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas wil wel en zal ook wel moeten nu zij de grootste is. De BBB stormt binnen met tientallen kakelverse Statenleden in alle provincies. Zij mogen nu de gedeputeerden leveren die het antwoord moeten vinden op de onvrede, het wantrouwen en de rancune in het land. Roepen dat ‘de mensen ander beleid willen’, is simpel.

Dat andere beleid formuleren en vormgeven in een weerbarstige werkelijkheid, is heel wat anders. Daar heb je anderen bij nodig, ook al ben je de grootste. Boeren weten wat ze aan de BBB hebben en daar zijn ze niet allemaal even blij mee. Voor de burgers graaide de partij in de populistische winkel. Schone beloften, nauwelijks of geen oplossingen.

Eenheid bewaren, is nu het eerste gebod

De BBB lost Forum voor Democratie af als de grootste partij in de Eerste Kamer. De klak van Thierry Baudet kakte in van twaalf naar twee zetels. Zo is er toch iets te vieren bij deze historische verkiezingen. De aftakeling van de FvD begon al snel na de verkiezingen door het optreden van Baudet. Die fout zal Van der Plas niet maken. De eenheid bewaren, is nu het eerste gebod. Toch ontkomt ze er niet aan veel van haar kiezers teleur te stellen.

De Friese FvD-fractie hield het lang vol met zes man maar kon de strapatsen van de grote leider niet blijven negeren en viel uit elkaar. Het duurde even maar uiteindelijk kon ook Statenlid Grite Wymenga-Kooistra er niet omheen: Baudet deugt niet. Toch kijkt ze met voldoening terug op haar werk als Statenlid voor de FvD. ‘De politiek is toch wat de goede kant opgeschoven,’ stelde ze vast in het interview in deze krant ( LC 9 maart).

Wat zou mevrouw Wymenga bedoelen met ‘de goede kant’? De afgelopen vier jaar is de stemming in het land er niet beter op geworden. Het publieke debat werd grimmiger, het politieke klimaat harder. Intimideren lijkt gewoon te worden. Politici, ook in gemeenten en provincies, krijgen permanent een diarree aan verwensingen en bedreigingen over zich heen. Boeren stonden deze week weer met tientallen trekkers bij het provinciehuis in Den Bosch, het toneel van het nationale verkiezingsdebat. Het is de verderfelijke invloed van het radicale Farmers Defence Force. In de Tweede Kamer gedraagt Geert Wilders zich steeds onbeschofter tegenover het kabinet en collega’s met andere opvattingen.

Gif dat de samenleving binnen sijpelt

Wat er in de Kamer over is van FvD, maakt het nog erger. Gideon van Meijeren flirt met het idee van een bestorming van het parlementsgebouw. Toen ze het debacle bij deze verkiezingen zagen aankomen, begonnen hij en Baudet al vast over verkiezingsfraude. Pepijn van Houwelingen waarschuwde collega’s voor de ‘tribunalen’ die straks met hen zullen afrekenen. Daar komt de waardering voor Poetin in die kringen nog bij.

Het is minachting voor de waarden en normen die de basis zijn voor de democratie; gif dat de samenleving binnen sijpelt. Ook daar krijgt de BBB van Caroline van der Plas als grote bestuurspartij mee te maken.

Rimmer Mulder is oud-hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant.