Een scherpe steen

Met de lancering van het verkiezingsprogramma van de PVV – vijftig kantjes, in omvang het vijfvoudige van 2017 – hebben de voornaamste politieke partijen hun ei gelegd voor de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart.

Geert Wilders heeft er werk van gemaakt. Dat mocht ook wel, want zijn partij kan in maart opnieuw de tweede partij worden in grootte. Dat komt niet in het minst dankzij Wilders’ geslepen aanvallen op het kabinet tijdens al die voorbije coronadebatten. Het was prijsschieten in de Tweede Kamer.

Wilders zegt een gooi te willen doen naar kabinetsdeelname. Daar hoort tegenwoordig een programma bij met standpunten. Het woord ‘Fries’ komt er zelfs eenmaal in voor. Onze taal is Nederlands, zo stelt de PVV, met tussen haakjes: (en Fries). ‘Dus geen overheidsinformatie in het Nederlands en Turks’. De zee mag niet worden volgebouwd met windmolens, investeringen in de ‘zinloze’ JSF zijn uit den boze, op scholen moet verplicht iedere dag de Nederlandse vlag worden gehesen, de publieke omroep moet afgeschaft, elke wijk verdient een politiebureau en de maximumsnelheid op snelwegen gaat omhoog naar 140 kilometer per uur. Over de Lelylijn komen we niets te weten.

In vergelijking met 2017 zit de VVD steviger dan ooit in het zadel. Dank zij het geïmplodeerde Forum voor Democratie blijft er op rechts met de PVV maar één serieuze uitdager over. Dier doldriftige standpunten over de politiestaat die Nederland moet worden, over de islam, Europa, statushouders, Black Lives Matter en Zwarte Piet sluiten iedere serieuze samenwerking echter bij voorbaat uit.

Saillant is het zinnetje op pagina 32 van het PVV-verkiezingsprogramma: ‘Om recht te doen aan de verkiezingsuitslag willen wij dat de drie grootste partijen na de verkiezingen verplicht met elkaar gaan onderhandelen om te kijken of samenwerking in een kabinet al dan niet mogelijk is’.

Daar zet de blonde leider een gevoelig punt. Zijn aanhang is groot. Afgaande op de huidige peilingen zou de PVV in maart 23 zetels kunnen behalen, 14 procent van het aantal uitgebrachte stemmen, een kiezersschare van in potentie 1,4 miljoen Nederlanders. Dat is, weet ook Wilders, een te grote groep om bij informatiebesprekingen met een simpele armbeweging van de Haagse onderhandelingstafel te vegen.

Voor het CDA van Wopke Hoekstra is samenwerking met de PVV uit den boze. Met dit uitgesproken verkiezingsprogramma kan ook de VVD geen andere kant opkijken dan naar links. De liberalen zullen stuurmanskunst nodig hebben om rechtse kiezers na de verkiezingen van maart niet te zwaar teleur te stellen.

Wilders nestelt zich op de plek waar hij het liefste zit: als een scherpe steen in de schoen van VVD. Zijn kiezersschare blijft met lege handen achter. Dat is munitie voor nog vier jaar toneel en ontevredenheid. Met het opbouwen van Nederland heeft het weinig te maken.

Het commentaar is een dagelijkse rubriek waarin de Leeuwarder Courant reageert op actuele ontwikkelingen. Reageren? Gebruik de reactiemogelijkheid onder dit artikel of mail naar commentaar@lc.nl .