IJsclub Tirns bloeit, ook zonder ijs

Het is waterkoud langs de kabbelende Frjentsjerter Fears in Tirns. Rein (6) knabbelt aan een stuk rookworst, net bemachtigd bij zijn eerste ‘Elfstedentocht’. Een wandelrondje door het dorp voor de kinderen, met bij elke ‘stad’ een spel of opdracht. Om het jubileum van de ijsclub nog een winters randje te geven.

Rein heeft in zijn leven nog maar een of twee keer op natuurijs gestaan, toch hoort hij via moeder Atty Rienstra automatisch bij IJsclub Tirns. ,,No ja,” zegt ze ,,ik wit it eins net, mar it kin net oars as dat ik lid bin.”

Je betaalt een tientje contributie voor twee jaar: dat hoort er gewoon bij in het 180 zielen tellende dorp. Voorzitter Jacob Wiersma kent geen Turnsers die geen lid zijn. Sterker nog, er zijn zelfs meer leden (190) dan inwoners: vanouds melden zich in Tirns ook veel schaatsliefhebbers ‘van buiten’.

Weinig ijspret door kwakkelwinters

Rienstra, oud-Turnser maar nu uit buurdorp Reahûs, vindt het wel jammer dat haar twee zoontjes door de kwakkelwinters zo weinig van de ijspret meekrijgen. ,,Ik stie sels foar de klas, groep trije. Dat binne bern van sân jier, dan sjochst dat dy amper witte wat iis is.”

Zelfs schaatste ze altijd op de vaart. Want hoe lang de ijsclub ook bestaat, een eigen baan was er lange tijd niet. In 2009 wist Turnser en schaatsfanaat Joost Schaap een lapje grond te kopen aan de rand van het dorp. Hij maakte er een royale ijsbaan van die de club voor een bescheiden bedrag mag gebruiken. Schaap overleed vorig jaar - hij kon op de ene ijsdag nog één keer op zijn eigen baan zijn rondjes maken - maar in het testament is vastgelegd dat de ijsbaan voor het dorp behouden blijft.

In de straten branden vuurkorven en fakkels, bij vrijwel elk huis hangt de vlag uit, een van de bewoners demonstreert hoe je houtjes slijpt. De feesttent voor de reünie van oud-leden staat klaar. Feesten als er geen ijs ligt, het hoort bij de historie van de club, zegt voorzitter Wiersma. ,,Riden is moai, mar ek it barren derom hinne hat hjir altyd wichtich west.” Een feest voor het dorp als er niet geschaatst wordt – het is vastgelegd in de statuten.

Dat leidde ooit zelfs tot een ideologische scheuring, valt te lezen in het net uitgekomen jubileumboek over de 150-jarige clubgeschiedenis. Een paar dorpsgenoten die het schaatsen belangrijker vonden dan feesten, stapten er uit en richtten in 1907 IJsclub Ysbrechtum op. Wiersma: ,,Se fûnen ús net serieus genôch.”

'Tiden hawwe tiden'

Niet dat het schaatsen nu op het tweede plan staat in Tirns. In ijsloze winters wordt de jeugd tegenwoordig meegenomen voor een schaatsdag in Thialf. Al kan Wiersma zich niet herinneren dat dit de afgelopen tien winters nodig was. Misschien dit jaar wel, denkt hij.

Het ‘levend’ houden van het clubgevoel, ook zonder natuurijs, zou wel eens het geheim van Tirns kunnen zijn. Financieel loopt het op rolletjes, het aantal leden is stabiel, bestuursleden zijn er genoeg in Tirns. Dat dan een keer de vorst wegblijft, maakt Wiersma niet zenuwachtig. ,,Nei ’63 duorde it ek 22 jier oant de nije Tocht. Tiden hawwe tiden.”