De grote oversteek: Hoe kies je in tijden van corona de juiste school?

Dit is een van de weinige scholen in Friesland waar de leerlingen van groep 8 tijdens deze lockdown ‘gewoon’ naar school komen: de Prins Mauritsschool in Leeuwarden, onderdeel van scholenkoepel PCBO Leeuwarden en omstreken. Dat komt omdat de populatie in de hoogste groep in zijn geheel is aangemerkt als ‘kwetsbaar’.

Daar zijn goede redenen voor. De naoorlogse opbouwwijk Bilgaard, waar de school staat, is een multiculturele smeltkroes zoals je niet veel ziet in de provincie. Bij veel kinderen is Nederlands niet de enige taal die thuis wordt gesproken, en dat brengt een aantal kinderen zelf tot de conclusie dat ze sowieso meer tijd moeten steken in lezen.

En dus zitten de ongeveer twintig leerlingen elke dag verspreid over twee lokalen in het verder vrijwel lege gebouw. De meesten zijn vol ambitie: ,,Ik heb nu nog basis-kaderniveau (op het vmbo), maar ik denk dat ik uiteindelijk wel mavo (vmbo-theoretische leerweg) kan doen’’, zegt Kyana Charlemagne (12).

Goed gevoel

De overgang van de basisschool naar de middelbare school geldt als een van de belangrijkste momenten in het schoolse kinderleven. En in hoge mate bepalend voor later maatschappelijk succes. Niet voor niets gelden er allerlei regels om ervoor te zorgen dat kinderen op het juiste niveau beginnen aan het tweede deel van hun schoolcarrière.

Maar kinderen en hun ouders moeten ook een goed gevoel hebben over de middelbare school. Daarom beginnen basisscholen vaak al in groep 7 hun leerlingen voor te bereiden op de grote oversteek, met bezoekjes aan scholen in het voortgezet onderwijs.

Het zwaartepunt ligt logischerwijze in het laatste jaar, als de kinderen in groep 8 de laatste puntjes op de ‘i’ zetten en juffen en meesters proberen hun leerlingen nog net een zetje extra te geven op het gebied van rekenen of begrijpend lezen. De eindtoets, van het CITO of een andere aanbieder, levert dan de finale check op of de school het niveau van de leerling goed heeft ingeschat.

Sowieso geldt: het schooladvies mag op grond van de eindtoets nooit naar beneden worden bijgesteld maar uitsluitend omhoog. Havo mag geen vmbo worden, maar omgekeerd kan wel. De scholen stellen voor 1 maart hun advies vast en in april volgt dan de eindtoets. Kwetsbare kinderen moeten in deze coronatijd het voordeel van de twijfel krijgen, vinden veel onderwijsorganisaties. In groep 7 misten ze al acht weken tijdens de eerste lockdown, en dit schooljaar staat de teller voor de meeste scholieren alweer op vijf weken, als de scholen 8 februari weer opengaan.

Elke dag les

Meester Folkert van der Ploeg is blij dat hij zijn leerlingen elke dag les kan geven. ,,Veel kinderen hebben echt een knauw gehad. Doordat wij hier de kinderen nu wel op school hebben beperken we de achterstand van de leerlingen in groep 8.’’

Maar hoe komt het met de kinderen in de jongste groepen, vraagt hij zich af. Hij wijst naar de lege lokalen. ,,Leerlingen in groep 6, 7, 8 kunnen al ergens op terugvallen. Maar de kleintjes in groep 3, 4 of 5 – die zijn ook heel kwetsbaar.’’

Terug naar groep 8. De bezoekjes aan scholen in het voortgezet onderwijs blijven er nu wel bij. ,,Normaal zouden we er meer op uittrekken, samen open dagen bezoeken of met kinderen overleggen naar welke scholen zij zouden kunnen gaan kijken.’’

Gelukkig staan de leerlingen van groep 8 zelf ook hun mannetje. Mohammed Hassan (12) is al bij diverse scholen wezen kijken. ,,Nordwin vond ik heel mooi, maar ik ga straks echt nog verder kijken. Ik wil me voor mijn schoolkeuze niet laten leiden door een mooi gebouw…’’

Mohammed Hassan (12): dokter of bij de politie

‘Pap en mam, zij helpen mij heel goed. Thuis lees ik veel boeken, van Jeronimo Stilton, Het Leven van een Loser, of informatieve boeken. Want leren is wel je toekomst en als je goed kunt lezen helpt dat. Nu met corona is het lastig om een goede school uit te kiezen. Maar ja, we moeten roeien met de riemen die we hebben. Ik heb drie zussen en een broertje, en mijn zussen leren echt de hele dag. Ik zie ze nooit zonder hun boeken of laptop – best wel zielig. Of zij mij helpen en mij voorlezen? Hahaha, nee, ik lees mijn broertje juist voor! Als beroep denk ik dat ik later dokter wil worden. Dat heeft veel voordelen want dan kun je heel vaak mensen helpen en dat wil ik graag. Maar misschien is politie ook leuk. Ik wil graag mavo of havo doen, maar naar welke school ik straks ga weet ik nog biet. Ik ben heel enthousiast over het nordwin College (vmbo-groen), want die hebben een hele mooie school. Daar zijn allemaal beesten, zelfs slangen en schildpadden. En het mooiste is dat de leerlingen die dieren mogen verzorgen. Maar ik kijk verder, want ik laat me voor mijn schoolkeuze niet alleen maar leiden door een mooi gebouw.’’

Samyal Zebari (12) wil kapper worden

‘Ja, met mijn moeder heb ik al veel scholen bekeken op de computer. De Dyk, Nordwin, Comenius. Later wil ik kapper worden. School is belangrijk, dat weet ik wel. Vorig jaar na de lockdown gingen mijn cijfers omlaag. Rekenen is gelukkig geen probleem, maar begrijpend lezen… Elke dag moet ik minimaal een kwartier lezen. Ik vind boeken zoals Koen Kampioen leuk, of Leven van een Loser. Ik moet nog veel leren, dus ik zeg: hoe langer naar school hoe beter. Het is hier ook leuker dan de hele dag thuis en ik weet dat toetsen ook belangrijk zijn. Na school blijf ik hier vaak om huiswerk te maken of te oefenen met Junior Einstein (online leer- en oefenplatform). Straks, als het weer kan, ga ik zeker kijken op scholen als er open dagen zijn. Maar ik heb al wel een voorkeur. Mijn broer zit op De Dyk (vmbo-theoretisch en havo), dus ik weet dat dat wel een leuke school is.’’

Kyana Charlemagne (12) zoekt op Google

‘Het is wel lastig om een goede school te kiezen. Mijn vader zei tegen mij dat ik moest gaan zoeken. Dus toen ben ik gaan Googelen op scholen van mijn niveau. Ik kwam uit bij YnSicht (vmbo, Piter Jelles), die hebben een hele leuke website. Wat ik leuk vind is dat ze veel doen met creativiteit en cultuur. Later wil ik schoonheidsspecialiste worden, denk ik nu. Met mijn tante doe ik soms wel schoonheidsbehandelingen en voor mijn verjaardag kreeg ik een slinger met allemaal gezichtsmaskers, dat was heel leuk. Nagels verzorgen vind ik heel leuk. Ik ben blij dat ik nu naar school kan, want thuiszitten is ook saai. Het is niet zo dat ik een achterstand heb opgelopen, maar ik merk wel dat ik nu meer leer dan anders. Dat komt doordat we in kleinere groepen zitten. Mijn niveau is op dit moment nog vmbo-kader, maar als ik zo goed mijn best blijf doen denk ik dat ik uiteindelijk wel de mavo kan doen. Ik ga nog wel filmpjes kijken van andere scholen.’’

Zoé Peimili (12) wil later voor haar moeder zorgen

‘Ik ben heel erg aan het twijfelen. Eerst dacht ik dat ik kapper wilde worden, maar ik weet niet of je daar wel genoeg geld mee verdient. Want ik wil later ook voor mijn moeder kunnen zorgen, als dat nodig is. Dat is nu helemaal niet zo hoor, maar we hebben allebei wel last van astma. Dus toen we een keer met school gingen kijken bij Zamenhof (praktijkonderwijs en vmbo, Comenius) vond ik het heel stom dat daar kinderen stonden te roken. Wat mijn niveau is weet ik niet precies, maar ik denk vmbo basis of kader. Begrijpend lezen is lastig voor mij, maar het is ook moeilijk voor mij om mijn niveau thuis te verbeteren. Mijn moeder komt uit Hongarije, dus die kan mij niet altijd helpen. Ik vind lezen saai en moeilijk en dan geef ik het best wel snel op als ik iets niet snap. Dus ja, ik ben blij dat ik nu naar school kan, dat is toch leuker dan thuis. Ook al kan ik best een lastige leerling zijn en ben ik soms aan het kloten… Maar over die schoolkeuze: het is gewoon lastig om te kiezen nu en ik wil straks ook niet de hele stad doorfietsen…’’

Khalid Rasho (11) wil acteur worden

‘Later wil ik acteur worden, want ik vind films kijken echt superleuk. The Fast and the Furious, daar zou ik heel graag in willen spelen. En ik denk dat het ook wel gaat lukken als ik heel veel ga lezen. Nu lees ik een boek van ongeveer 250 bladzijden waar bijna geen plaatjes in staan. Het heet Lion en gaat over een jongen die uit Australië op zoek gaat naar zijn echte ouders in India. Daar leer ik veel woorden van, verwijswoorden, kernwoorden en zo. Ik moet thuis sowieso een uur per dag lezen, maar ik hou van lezen dus dat is niet erg. Groep 8 is heel belangrijk en ik wil graag alles perfect doen. Maar door de lockdown van vorig jaar kwam ik veel minder toe aan begrijpend lezen. En toen zakte mijn niveau! Het was eerst havo. Daardoor kwam ik wel in een stressmodus, dus ik ben heel blij dat we nu wel gewoon naar school kunnen. Ik heb al wel eens gekeken of ik misschien naar De Dyk (vmbo theoretisch) zou gaan. Ik heb één broer en zes zussen, van wie er twee thuis online lessen krijgen. Mijn ene zus wil een orthodontiepraktijk hebben later en mijn andere zus wil actrice worden. Samen hebben we wel eens een filmpje gemaakt.’’

Hersillia Chedalal (11): gynaecoloog of in het ziekenhuis

‘Je kunt heel veel kijken op internet, en soms is er geloof ik een vergadering van een school waar je bij kunt zijn. Maar dat heb ik nog niet gedaan. Op het Nordwin College heb ik wel een meeloopdag gehad, met school. Qua niveau zit ik een beetje op de wip, het is havo of mavo. Dus aan vriendinnen die op De Dyk zitten (vmbo-theoretisch en havo) heb al wel eens gevraagd wat zij van de school vinden. Ik heb een nicht op YnSicht (vmbo) en die heb ik ook wel gevraagd of zij het een leuke school vindt. Later wil ik graag in het ziekenhuis werken, misschien gynaecoloog worden. Mijn moeder en oma werken allebei in de zorg, dat lijkt mij ook mooi. Thuis moet ik van mijn moeder soms iets voorlezen uit de krant, want lezen is belangrijk. Ik zou zelf nu liever thuis werken, maar ik weet dat nu naar school gaan wel beter voor me is. Anders krijg ik nog meer achterstanden. Vorige keer, tijdens de lockdown, kregen we online les en toen deden we eigenlijk vooral dingen die ik al snapte.’’