Laatste hobbel weg: Wiebes geeft fiat zoutwinning Waddenzee

Hij slecht de laatste hobbel die door de Tweede Kamer was afgedwongen. Een auditcommissie heeft onderzocht hoe goed het inzicht is in de gevaren van zoutwinning voor de natuur.

Frisia Zout, onderdeel van het concern Esco, mag niet winnen als de natuur te zeer wordt aangetast. Dat is een harde afspraak met politiek Den Haag. In de Tweede Kamer rezen twijfels over de deugdelijkheid van een nulmeting. Bodemdaling kan namelijk funest zijn voor de aanwezige vogelsoorten in het Waddengebied.

Frisia gaat een aantal verbeteringen doorvoeren. Zo moet de ligging van droogvallende wadplaten nauwkeuriger worden gemeten met een laser vanuit een vliegtuig. Ook moeten er vaker tussentijdse metingen plaatsvinden en moeten er meer vogelsoorten in de gaten worden gehouden.

De auditcommissie spreekt van ‘een goed en samenhangend beeld van de natuurlijke ontwikkelingen in het gebied’ en een ‘zinvol vergelijkingspunt voor de winningsfase’. Frisia kreeg al in 2014 de voorlopige toestemming van het ministerie voor zoutwinning vanuit de havenmond in Harlingen, 3 kilometer schuin onder de grond in de Waddenzee.

32 miljoen ton zout

Wat betreft de minister staat zoutwinning nu niets meer in de weg. Nog deze week gaat de commerciële winning van start. Het bedrijf mag de komende dertig jaar 32 miljoen ton zout boven de grond halen.

De bodemdaling van de Waddenzee werd bepaald met satellietgegevens. Die wijzen in 2018 en 2019 een daling uit met 1 millimeter per jaar. Een belangrijk ijkpunt de komende tijd is de ligging van de Ballastplaat tussen Harlingen en Terschelling.

Frisia moet per seizoen de aanwezigheid tellen van dertien soorten Wadvogels. Extra aandacht komt er voor de scholekster, bonte strandloper, kanoetstrandloper, rosse grutto, tureluur en wulp. Als er hier ineens minder van zijn, moet Frisia direct aan de bel trekken. Door bodemdaling komen wadplaten dieper in zee te liggen en kan het foerageergebied van de vogels verkleinen.

Voor de Waddenvereniging, Natuurmonumenten en de Vogelbescherming is het rapport niet voldoende om de zorgen weg te nemen. Frisia heeft na twee mislukte boringen het werkgebied een stuk opgeschoven naar het noordoosten. De effecten op de natuur zullen volgens de natuurorganisaties door de wijzigingen anders uitpakken. Daarom willen ze dat de zoutwinning opnieuw beoordeeld wordt.

De natuurorganisaties zijn bang dat de winning leidt tot een soort soepkom in de bodem van meer dan 1 meter diep. „Daarnaast bestaat het risico dat de holtes die gemaakt worden om het zout te winnen kunnen instorten en is de monitoring en schadeafhandeling nog steeds niet op orde”, aldus de organisaties in een brief aan de minister. De Tweede Kamer debatteert donderdag over het onderwerp.