Waarom zijn er in Friesland ineens weer zo veel stroomstoringen?

Wat het elektriciteitsnet betreft, is Friesland een verhaal apart. In de grond liggen kabels die veertig jaar geleden al zijn aangelegd en aan elkaar verbonden zijn door nekaldietmoffen. Dat zijn verbindingsstukken tussen stroomkabels. Deze liggen voornamelijk in Friesland, maar ook in Amsterdam. In de rest van het land is in het verleden gebruikgemaakt van andere verbindingen. ,,De voorgangers van Liander, voornamelijk provinciale energiebedrijven, hadden vroeger ieder hun eigen aanpak en ontwerp van netten’’, legt Liander-woordvoerder Jelle Wils uit.

Deze verbindingen kunnen slecht tegen hitte en droogte. In het laatste weekend van juni ontstonden daardoor achttien storingen. Wils telde de afgelopen dagen al meer dan tien.

Wat gebeurt er tijdens warm weer met de nekaldietmoffen?

,,Die kunnen het dan begeven. Dan ontstaat er een stroomstoring. We hebben vorig jaar de relatie tussen de moffen en uitval voor het eerst echt gezien’’, aldus Wils. Liander waarschuwt inmiddels ook actief dat je rekening moet houden met stroomstoringen, als het langdurig warm weer is. Bij Liander staan 24 uur per dag monteurs paraat om in te grijpen. Zij creëren in eerste instantie een omleiding, zodat de stroom op een andere manier van A naar B kan worden vervoerd. ,,De monteur zet de schakelaar dan om in een station of transformatorhuis. De mof wordt dan even buiten het systeem gehouden. De storingen duren vaak enkele uren.’’

Wordt zo’n kabel direct gerepareerd?

Nee. De monteur zorgt er eerst voor dat huishoudens weer van stroom worden voorzien en Liander spoort een dag later het kapotte verbindingsstuk op. De kabel wordt opgegraven en vervangen door een moderne variant. ,,Dat kost meer tijd dan een omleiding, daarom doen we dat later. Je herstelt als het ware een stuk van het netwerk.’’

Waarom zijn de oude verbindingen niet allang weggehaald?

Dat heeft te maken met de aanleg ervan. Die is door provinciale energiebedrijven gedaan en volgens Wils is de administratie tientallen jaren niet altijd even goed bijgehouden. Liander weet dus niet waar alle verbindingsstukken liggen en is afhankelijk van incidenten om ze op te sporen. Naar schatting liggen er nog enkele honderden van deze kabels onder de grond. Je zou kunnen zeggen dat Friesland er, met iedere stroomstoring die veroorzaakt wordt door een kapotte nekaldietmof, telkens een stukje moderner op wordt. ,,De storingen worden op termijn echt minder’’, verzekert Wils. ,,Friesland investeert enorm in energienetten, zonneparken en windmolens. Het netwerk wordt uitgebreid.’’

Veroorzaken de oude kabels alle storingen?

In Friesland zijn net als in iedere andere provincie, ook veel reguliere storingen. Sterker nog: het grootste deel van de storingen komt door graafwerkzaamheden, zegt Wils. ,,Bijvoorbeeld een aannemer die een kabel kapot trekt. Dat is landelijk de grootste oorzaak avn storingen. Friesland is daarin geen uitzondering. We weten wel dat je daar met oudere kabels te maken hebt en zijn dus goed voorbereid. Onze monteurs weten, zeker in warme periodes, wat ze kunnen verwachten en het materiaal om de kabels te vervangen, is altijd op voorraad.’’