Regenboogvlag of niet? Provinciale Staten zullen opnieuw kleur moeten bekennen

Het is een niet-alledaagse gewaarwording: de provincie Fryslân verstuurde woensdagmiddag een persbericht waarin gedeputeerde Douwe Hoogland (PvdA, sociaal beleid) reageert ,,op de publike diskusje fan de ôfrûne dagen oer de reinbôgeflagge’’.

Vanaf zijn vakantieadres liet hij noteren dat ,,Fryslân in iepen, gastfrije provinsje’’ is ,,dêr’t plak is foar elkenien en wêr’t elkenien wolkom is. Fryslân stiet foar gelikens op eltse dei fan it jier. Dat jildt foar elkenien, nimmen útsûndere, fan hokker ras, hokker kleur, religy, geaardheid of oertsjûging dan ek.’’

Het is een vlucht naar voren naar aanleiding van het BnnVara-programma ‘First Dates VIPS’ van afgelopen vrijdag. In de uitzending hield televisiepresentator en producent Sipke Jan Bousema, geboren in Dokkum, een emotioneel betoog over het uitblijven van het hijsen van de regenboogvlag op Coming Out Day, ieder jaar op 11 oktober. ,,Ik snap de Friese mentaliteit als geen ander en weet dat we alles het liefst op onze manier doen’’, vertelde Bousema, om daaraan toe te voegen dat politici die in de provincie tegen de vlag stemden ,,geen idee hebben wat voor signaal ze afgeven aan lhbti’s. Ze snappen niet wat de impact van de vlag is als symbool voor onze gemeenschap. En snappen dus ook niet het tegenstemmen als een enorme afkeuring voelt’’.

Lees ook | Sipke Jan Bousema in ‘First Dates’: ‘Friesland is de enige niet-regenboogprovincie van Nederland’

Het uitblijven van de vlag

De provincie ontving de afgelopen dagen verschillende reacties over het uitblijven van de vlag, een discussie die sinds 2016 herhaaldelijk wordt gevoerd. In 2016 achtte de Staten het niet nodig om de vlag te hijsen. Vooral toenmalig VVD-Statenlid en huidig gedeputeerde Avine Fokkens vond dat Friesland in haar ogen de ,,enige provincie moet blijven zonder zo’n vlag’’. In haar ogen is het zijn van homo, lesbienne, biseksueel of transgender zo normaal, dat er geen aparte vlag gehesen hoeft te worden. ,,In mijn optiek benadruk je door het hijsen van zo’n vlag juist het tegendeel’’, was haar argumentatie.

Het CDA, PVV, 50PLUS en een deel van de VVD, SP en de FNP stemde tegen het voorstel van PvdA, D66 en GrienLinks. De drie partijen wagen nu met steun van PvdD en SP een nieuwe poging. D66-Statenlid Bea Bijlsma toog naar Den Haag en motiveerde daar Tweede Kamerlid Vera Bergkamp (D66) tot het stellen van Kamervragen over het uitblijven van de vlag in Friesland, als enige provincie in Nederland. Zij wil van minister Ingrid van Engelshoven (D66, cultuur) weten wat zij gaat doen om van Friesland een regenboogprovincie te maken.

Dat antwoord laat zich al raden: het is aan de Provinciale Staten of zij de vlag willen laten wapperen voor het Provinsjehûs. De vijf linkse fracties startten afgelopen dagen een online petitie. Zij willen daarmee de druk op hun collega’s in de Staten opvoeren. De partijen hebben het voornemen om in de vergadering van 25 maart 2020 het hijsen van de vlag opnieuw in stemming te brengen en de nieuwe Statenleden, bijna een jaar geleden geïnstalleerd, kleur laten bekennen.

Stemgedrag

De vraag is wat de verkiezingen van vorig jaar betekenen voor de stemverhoudingen nu. Forum voor Democratie is nieuw in de Staten, de SP-fractie is meer dan gehalveerd, terwijl GroenLinks meer dan verdubbeld is. De vijf indieners hadden vier jaar geleden 13 zetels, nu zijn ze goed voor 14 zetels. ChristenUnie stemde de vorige keer mee in. Die had toen 3 zetels en heeft die nu nog. De SP stemde vier jaar geleden verdeeld, maar dient het initiatief nu mee in. Zorgen deze nieuwe politieke verhoudingen in de Staten voor een ander stemgedrag, of is het de recente publieke en vooral landelijke discussie van de afgelopen dagen die zorgt voor nieuwe stemverhoudingen?

Een tweede afwijzing zal de status van Friesland als ‘uitzonderingspositie’ in ieder geval alleen maar vergroten. Al zegt dat niets over de acceptatie van lhbti’ers in de provincie door politici. Daar twijfelt niemand aan, getuige de tegenargumenten tijdens het debat in 2016. De argumentatie van de tegenstanders volgend, zijn de woorden van gedeputeerde Douwe Hoogland net zo overbodig als de vlag.