Het rentespook

Thuis merken we daar voorlopig weinig van. Sparen levert niets op en wie een huis wil kopen, kan nog altijd spotgoedkoop lenen. Toch is die rente wel iets om in de gaten te houden.

Sinds de kredietcrisis van 2008 pompen Europa, Amerika en andere grote landen gigantische hoeveelheden geld in de economie. Ze gebruiken hiervoor methoden die vroeger niemand aandurfde. De rente is ontzettend gedaald. De steunpakketten tijdens coronatijd komen hier nu bovenop. Zelfs zuinige landen als Nederland lenen aan de lopende band miljarden euro’s om de economie te stutten.

Dat zou logischerwijs moeten leiden tot een hogere rente of geldontwaarding (inflatie), althans volgens de economische wetten van de vorige eeuw. Dit gebeurde tot nu toe echter nauwelijks. De prijzen van ons voedsel en andere dagelijkse boodschappen stegen de afgelopen jaren opvallend langzaam.

Wat gebeurt er als corona voorbij is en mensen hun opgepotte geld massaal gaan uitgeven?

Een deel van het ‘nieuwe’ geld wordt niet uitgegeven, maar opgepot door mensen die op zoek zijn rendement. Sparen levert niets op, dus stroomt het naar de effectenbeurzen. Als gevolg hiervan is de waarde van aandelen en obligaties de afgelopen maanden krankzinnig gestegen, alsof corona nooit heeft bestaan. Ook de prijzen van olie, metalen en hippe speeltjes als de bitcoin schieten als een raket omhoog.

Ondertussen is Amerika bezig om nog meer geld in de economie te pompen. Zoiets kan niet eeuwig goed gaan, vreest een groeiende groep economen. Wat gebeurt er als corona voorbij is en mensen hun opgepotte geld massaal gaan uitgeven? Dan schieten de prijzen van allerlei producten verder omhoog. Dat raakt ook de echte wereld buiten de effectenbeurzen.

Dat is nu al merkbaar bij de benzinepomp. Geld wordt blijkbaar minder waard. Dit leidt meestal tot een hogere rente: een fenomeen waar beleggers een vreselijke hekel aan hebben.

Als een van deze twee stabiele waarden verstoord raakt, zijn de zorgen groot

Alleen al de vrees hiervoor zorgde de afgelopen week voor flinke klappen op de beursvloeren. Nederlandse banken reageren voorlopig ontspannen: het gaat dit jaar niet uit de hand lopen, voorspellen ze. Maar het geeft wel te denken.

Want wat gebeurt er als de rente op een goede dag echt omhoog gaat? Stel, de hypotheekrente wordt ooit weer 5 procent, zoals eerder deze eeuw nog heel gewoon was? Dat zou tot enorme klappen leiden op de huizenmarkt. De huidige hoge leningen zijn dan niet meer mogelijk, waardoor de huizenprijzen snel dalen.

Ook gemeenten, bedrijven en andere instellingen zijn vreselijk gevoelig voor rentestijgingen, want onze samenleving is verslaafd geraakt aan goedkope leningen en een waardevaste euro. Als een van deze twee stabiele waarden verstoord raakt, zijn de zorgen groot.

Zolang we alleen klagen over dure benzine of huizen, valt het nog te overzien. Wordt ons brood of ons aardgas ook snel prijziger, dan raakt het iedereen. Dan hebben we de poppen aan het dansen.

Het commentaar is een dagelijkse rubriek waarin de Leeuwarder Courant reageert op actuele ontwikkelingen. Reageren? Gebruik de reactiemogelijkheid onder dit artikel of mail naar commentaar@lc.nl .