Crisis Turkije deert Friese bedrijven nauwelijks

• • Friesland
'Landbouwexport Nederland onder druk'

'Landbouwexport Nederland onder druk' ANP

De impact van de Turkse crisis op het Friese bedrijfsleven lijkt vooralsnog klein. Uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat Nederland in 2017 voor zo’n 6 miljard euro aan elektrische apparaten, chemische producten, schroot, ijzer en staal aan Turkije verkocht.

Die geldstroom gaat grotendeels aan Friesland voorbij.

Amper export vee

Henk Bles van Bles Dairies in Leeuwarden, een van de grootste vee-exportbedrijven van ons land, voorzag ooit dat Nederland gemakkelijk 50.000 vaarzen per jaar naar Turkije zou kunnen uitvoeren.

Die hoop heeft Bles inmiddels laten varen. ,,De condities zijn zo slecht, dat er momenteel nauwelijks export mogelijk is.’’ De Turken beschikken eenvoudigweg niet over het geld. ,,Voor ons is dat niet erg’’, zegt Bles. ,,We hadden al geen enkele positie in Turkije. Wij doen vooral zaken binnen Europa.’’

Knollen en penen

Voor de Leeuwarder kistenfabriek Frieswood gold Turkije ooit als een behoorlijke afzetmarkt. Dat is niet meer het geval, zegt Frieswood-directeur Bertjan Bruin. Zijn bedrijf fabriceert kisten voor het bewaren van aardappelen, uien, knollen en penen. ,,We hebben de afgelopen twee jaar niet meer geleverd.’’

Waardoor de Turkse afnemers zijn afgehaakt? ,,We hadden daar een goede contactpersoon, maar sinds die is weggevallen, is het lastig zakendoen’’, legt Buis uit. ,,Ik spreek nu eenmaal geen Turks.’’

Markt deels verdwenen

Eric van Sonsbeek van Ecolore in Leeuwarden boekte in 2015 drie grote orders voor het leveren van waterzuiveringsinstallaties aan de Turkse textielindustrie. ,,Maar een groot deel van die markt is nu weg’’, verzucht de watertechnoloog. ,,Logisch, als het moeilijk wordt, investeer je natuurlijk minder gemakkelijk in zoiets als waterzuivering.’’

Hij ziet de mislukte coup van 2016 als een breekpunt. ,,Daarvoor waren de economische vooruitzichten nog goed.’’ Sommige Turkse contacten waren na de staatsgreep simpelweg verdwenen. Uiteindelijk wist Ecolore slechts een van de drie project in Turkije daadwerkelijk te slijten.

Daarvan is nog niet al het geld binnen ,,We laten ons gelukkig nooit betalen in lira’s’’, vertelt Van Sonsbeek. ,,Anders hadden we nu echt een groot probleem gehad.’’ Hij merkt dat de kledingindustrie zich verplaatst naar bijvoorbeeld Tunesië.

Impact voor levensmiddelen

Voor levensmiddelen gaat die vlieger niet op, weet Gerard Backx van aardappelhandelshuis HZPC in Joure. ,,Hoe slecht de economie er ook uit gaat zien, er zal toch moeten worden geconsumeerd, dus die markt blijft wel.''

,,De situatie in Turkije heeft wel impact op HZPC, maar dan wel heel beperkt. Nog geen 1 procent van onze Nederlandse export gaat naar Turkije.’’