Bioloog en uilendeskundige Johan de Jong overleden
Johan de Jong met een van de jonge kerkuilen. Foto Sake Beerstra
De Jong gaf jarenlang biologieles aan het Drachtster Lyceum. Naast zijn leraarschap deed hij onderzoek naar kerkuilen. In de jaren zeventig werd de kerkuil met uitsterven bedreigd.
In 1973, toen de kerkuil zo goed als uitgestorven was en geen mens zich het lot van die vogel aantrok, kreeg de Jong de vraag of hij de jonge kerkuilen in de schuur van boer Poppinga in Beetsterzwaag zou willen ringen.
Niet meer los
De Jong ging eropaf en klom in de schuur naar de nok. Vanaf de zolder nog 7 meter omhoog, zonder ladder. Daar zaten ze: vijf kerkuilen, in de ruimte achter het ûleboerd .
Na deze eerste kennismaking liet de kerkuil De Jong niet meer los. In 1976 begon hij met nestwaarnemingen, ook bij Poppinga. In een schuiltent op 10 meter hoogte, voorzien van een rode lamp om toch nog iets te kunnen zien. Veertig nachten lang, van half elf tot half zeven.
Hij vergaarde kennis, verzamelde een groep enthousiaste medebeschermers om zich heen, zorgde met die groep voor nestkasten in honderden boerenschuren en hielp op die manier de kerkuil er bovenop. Van een enkel broedpaartje in de jaren zeventig tot soms wel vijfhonderd bewoonde nestkasten, alleen al in Friesland.
Meerdere onderscheidingen
In 1984 was Johan de Jong voor het eerst op de Friese radio te horen, in een reportage over zijn kerkuilen. De uilen hadden in gevangenschap eieren gelegd en dat was nog nooit ergens eerder gebeurd.
In de daaropvolgende jaren deelde de Jong zijn kennis over de natuur bij talloze excursies, lezingen, scholen, via de radio en schrijvend. Bij Omrop Fryslân had hij ruim 36 jaar een natuurrubriek op de radio.
Voor zijn werk voor de kerkuil kreeg hij meerdere onderscheidingen. In 2008 is hij opgenomen in de ‘World Owl Hall of Fame’’, een internationale onderscheiding voor zijn inzet voor de kerkuil.
