Bibliotheek als vluchthaven: 'Nu werken mijn ouders ook thuis en dan is het hier wel fijner'

Oortjes in, de blik op de mobiele telefoon. Famke Lijzenga (17) uit Sneek kijkt geconcentreerd naar een uitlegfilmpje. Het is toetsweek op haar school, vertelt ze tussendoor eventjes. Ze is aan het leren voor geschiedenis.

,,Normaal is het thuis best rustig en kan ik daar wel goed leren. Maar nu werken mijn ouders ook thuis en dan is het hier wel fijner. Je hebt meer het gevoel dat het een studieplek is’’, zegt de leerling van 5 havo op de christelijke scholengemeenschap Bogerman.

‘Hier’ is de openbare bibliotheek in Sneek. Verspreid door het gebouw zitten een kleine twintig jongeren in stilte achter hun laptop of in studieboeken. Voor hen is de bieb een uitwijkplaats geworden, een vluchthaven waar ze terecht kunnen om te leren voor toetsen en tentamens.

Voor opening al rij wachtenden

,,De toeloop is extreem toegenomen’’, vertelt Rixt Heegsma, directeur van de bibliotheken Mar en Fean, waaronder onder andere de bibliotheken van Sneek, Heerenveen, Joure, Balk en Lemmer vallen. De vestiging in Sneek is in haar regio wel de grootste pleisterplaats van studerende jongeren geworden. ,,Maar ook in Heerenveen zien we de belangstelling toenemen.’’

Het is een verschijnsel dat zich in de hele provincie voordoet. Grootste trekpleister is Dbieb in Leeuwarden. In de Blokhuispoort is ruimte voor tweehonderd bezoekers, tegenover maximaal dertig in Sneek.

'Soms moeten we zelfs nee verkopen'

Het leidt ertoe dat soms ’s morgens voor de opening al studenten staan te wachten om naar binnen te mogen. ,,Soms moeten we zelfs nee verkopen’’, zegt Heegsma. Dat is niet de bedoeling, want de bibliotheken willen bij uitstek plek bieden aan mensen die er komen studeren.

,,Het is natuurlijk prachtig dat wij nu zo in trek zijn, de bibliotheek is ook een mooie plek om samen te komen.’’ Maar de andere kant van de medaille is dat veel jongeren door de coronacrisis thuis geen goede studieplek meer hebben: ouders werken thuis, studenten volgen veelal colleges online en op het voortgezet onderwijs worden ook geregeld lessen online gegeven omdat docenten in quarantaine zitten.

Sociale omgeving

,,Ik kom hier vaak’’, zegt Elton Peres (22). Het psychologieboek en Balans in gedrag liggen op tafel. De Sneker student is aan het leren voor zijn studie Toegepaste Psychologie aan hogeschool NHL Stenden. ,,Ik ben genoodzaakt thuis te studeren, maar ik mis de sociale omgeving. Twee keer per week ga ik lekker naar de bibliotheek, zodat ik ook het gevoel heb dat ik er ook even tussenuit ben. Alles thuis doen is niet gezond.’’

Dat is Tijmen Oudman (14) helemaal met hem eens. De scholier van RSG Magister Alvinus leert Nederlands voor de toetsweek die nu gaande is. ,,Ik vind hier meer rust. Hier moet je ook stil zijn, dat is prettig.’’

Grappig, reageert Heegsma. ,,Het is niet verplicht om stil te zijn, maar de omgeving straalt uit dat je hier geconcentreerd moet kunnen werken. En dus is iedereen eigenlijk vanzelf heel rustig.’’

Mbo’er Eryn Geertsma (17) is met de trein uit Leeuwarden naar Sneek gekomen om in de bibliotheek te leren met klasgenoot Thomas Hamstra (16). Ze doen beiden de opleiding Mediamaker DTP bij de Friese Poort in Drachten.

'Het geeft me zo best veel stress allemaal'

,,Volgende week hebben we een toets. We zitten hier nu te leren, want thuis kan ik de motivatie niet opbrengen. Mijn ouders zitten thuis ook te werken en ik heb maar heel weinig les op school. Best wel vervelend, want het liefst doe ik mijn schoolwerk op school. Het geeft me zo best veel stress allemaal.’’ Met een blikje energydrank en een zak Bugles maken ze er in de bibliotheek maar het beste van.

Kantoor voor zzp’ers

De bonte verzameling geeft scholieren en studenten toch het gevoel ‘onder elkaar’ te zijn, vermoedt Heegsma. Ze hoopt dat de bibliotheken de functie als studeerplek kunnen blijven vervullen en dat nieuwe maatregelen er geen streep door halen.

Een ontmoetingsplek is van groot belang, ziet ze. ,,Niet alleen voor scholieren en studenten. We zien hier de eerste zzp’ers ook al met hun laptopje binnenwandelen. Die maken van de bibliotheek in deze tijd hun kantoor.’’