Symptomen van hooikoorts en wat kun je er tegen doen?

Wat is hooikoorts? Hooikoorts is een allergie of overgevoeligheid voor het stuifmeel van sommige bloeiende grassen, planten en/of bomen. Het is een veelvoorkomende pollenallergie die ook wel de naam ‘seizoensgebonden allergische rhinitis’ draagt. 15 tot 20% van de Nederlandse bevolking heeft last van deze allergie waarbij aanhoudende jeuk in de neus en ogen, tranende ogen, een loopneus of juist een verstopte neus, niesbuien, een jeukend gehemelte, prikkelhoest en benauwdheid opspelen.

Hooikoortspatiënten hebben hier voornamelijk last van rond april tot en met augustus. In die maanden waaien de pollen namelijk het meest door de lucht. Maar door de klimaatverandering en de warme winters komen bomen en grassen steeds eerder tot bloei wat voor mensen met pollenallergie erg vervelend is. Zo hebben die mensen vaak in februari al last van de hazelaar en in oktober door ambrosia.

Symptomen hooikoorts

Traan- en jeukogen, een loopneus en verstopte neus, niesbuien, een vervelende kriebelkeel en benauwdheid zijn symptomen van hooikoorts. Door hooikoorts kun je ook hoofdpijn hebben en vermoeid en lusteloos worden. De symptomen kunnen binnen minuten opkomen en worden veroorzaakt door overgevoeligheid voor pollen. In veel gevallen zijn de door de lucht waaiende graspollen de boosdoeners.

Hoe ontstaat hooikoorts

Bij hooikoorts reageert je immuunsysteem extreem op een stof die in principe onschadelijk is. Een voorbeeld daarvan is een graspol. Heb je geen hooikoorts, dan zul je er ook geen last van hebben. Heb je wel hooikoorts dan beginnen je ogen te tranen en waarschijnlijk ga je niezen. Niet gevaarlijk maar wel erg vervelend. Bovendien kan het bijholteonstekingen veroorzaken en voel je je slap.

Als het immuunsysteem op hol slaat wordt dat een allergeen genoemd. Dit kan stuifmeel zijn, maar ook dierenharen, pollen of stof. Je kan dan gaan niezen. Dat komt dan niet door de pollen, het haar of het stuifmeel maar door de histamine die vrijkomt in je lichaam. Dit stofje wordt aangemaakt als je lichaam een bepaalde stof als vijandelijk ziet. Bij hooikoorts maakt je lichaam dus in het voorjaar veel histamine aan waardoor je dus die vervelende klachten krijgt zoals een loopneus, brandende ogen.

Traan-, brand- en jeukogen

Tranende, branderige en/of jeukerige ogen zijn een veelvoorkomend symptoom bij hooikoorts. Het wordt door velen ook beschouwd als meest vervelende klacht van hooikoorts. Het branderige of jeukerige gevoel in de ogen ontstaat doordat de pollen ook via het slijmvlies van de ogen binnenkomt.

Wat kun je doen tegen traan-, brand- of jeukogen?

• Slik preventief een hooikoortstablet. De huisarts kan ze voorschrijven maar je kunt ze ook bij de drogist krijgen.
• Draag op hooikoortsdagen preventief een zonnebril als je naar buiten gaat, zodat de pollen minder snel in je ogen terechtkomen.
• En is het kwaad geschied, probeer dan niet in je ogen te wrijven, want dat maakt het alleen maar erger. Dat komt doordat de pollen dan nog meer worden verspreid in je ogen.
• Daarbij komt dat het stuifmeel ook nog eens aan je handen kan zitten, waardoor er extra stuifmeel in je ogen komt (het is dan ook verstandig om je handen vaak te wassen).
• Probeer je ogen schoon te spoelen met lauw water of leg een natte washand op je ogen.
• Of gebruik oogdruppels die je preventief of op het moment dat je last krijgt kunt gebruiken.
• Houd de ramen gesloten en vooral die van de slaapkamer. Wil je wel je ramen openen, zorg dan voor horren. Deze zullen de pollen voor een deel buiten houden.
• Maai in de bloeiperiode niet zelf het gras.

Een loopneus komt natuurlijk niet alleen voor bij mensen met hooikoorts. Wel is het een van de symptomen, één die opspeelt als de pollen op het neusslijmvlies komen. Het slijmvlies raakt geprikkeld en gezwollen, waardoor de vochtaanmaak toeneemt.

Wat kun je doen tegen een loopneus bij hooikoorts?

• Gebruik een neusspray met Xylometazoline. Deze stof zorgt ervoor dat het gezwollen slijmvlies in de neus wat kalmeert. Gebruik deze neusspray niet langer dan een week. Heb je na zeven dagen nog last van een verstopte neus, dan kun je nog wel een neusspray gebruiken met een zoutoplossing. Snuit voordat je de neusspray gebruikt je neus.
• Smeer als je naar buiten gaat wat vaseline rond om je neus (of beter nog; in je neusgaten zodat het in je neushaartjes gaat zitten). Dit kan de neusslijmvlies tegen prikkelingen van de pollen beschermen, omdat er stuifmeel op de vaseline blijft plakken.

Verstopte neus

• Naast een loopneus, kun je ook juist een verstopte neus krijgen als je last hebt van hooikoorts. Het neusslijmvlies zwelt op door de allergische reactie, waardoor er meer slijm ontstaat. Vervelend, want door die verstopte neus kun je het benauwd krijgen.
• Wat kun je doen tegen een verstopte neus?
• Gebruik een neusspray met Xylometazoline. Ook hierbij geldt dat je zo’n spray niet langer dan zeven dagen moet gebruiken en dat je je neus eerst zachtjes moet snuiten.
• Stomen kan helpen om je neus (tijdelijk) vrij van snot te krijgen. Stoom bij voorkeur met eucalyptus of menthol.
• Het smeren van tijgerbalsem (of een ander soortgelijk product) op de borst of onder de neus kan ook helpen om de neus open te krijgen.

Niezen

Als de vele pollen in je neus terechtkomen, kan er een allergische reactie ontstaan. Het neusslijmvlies wordt geprikkeld en je kunt niesbuien krijgen. Lastig dus, als er overal pollen zijn. Probeer ze zoveel mogelijk buiten te houden en laat ramen en deuren dicht op dagen waarop het warm en winderig is – wat best lastig is aangezien je in de warme zomer wel graag wat frisse lucht binnen wilt hebben.

Wat kun je doen tegen de niesbuien?

Je kunt neussprays gebruiken om de niesbuien minder te maken. Snuit vooraf wel voorzichtig je neus. Slijmvliezen in luchtwegen raken geprikkeld door de allergie voor pollen. Hierdoor kun je een branderige keel en keelpijn krijgen. Ook kun je hierdoor een kriebelhoest krijgen waardoor je moet hoesten.

Wat kun je doen tegen een jeukende keel, keelpijn en hoesten?

Heb je last van je keel door hooikoorts? Het kan helpen om een glas water of thee te drinken, want hierdoor worden de keel en de luchtwegen weer even gezuiverd.

Benauwdheid

Het kan ook gebeuren dat je het benauwd krijgt door de hooikoorts. Dit komt door de allergische reactie in de neus én luchtwegen. Ook door de jeukende of pijnlijke keel kun je het benauwd krijgen. Let wel op, want als je piepend ademhaalt dan kan dit ook op astma wijzen. Als astmapatiënten last hebben van hooikoorts, dan maakt de hooikoorts de astma-aanvallen vaak ook erger. Astmapatiënten hebben vaak last van een allergie, zoals hooikoorts.

Hoofdpijn

Door het dikkere neusslijmvlies kunnen de neusbijholtes verstopt raken, waardoor hoofdpijn kan ontstaan. Ook hebben sommige medicijnen hoofdpijn als bijeffect. En krijg je weinig slaap doordat je last hebt van de symptomen van de allergie? Dan kun je door de vermoeidheid ook nog eens hoofdpijn krijgen.

Hooikoorts vermoeidheid

Vermoeidheid is een secundair gevolg van hooikoorts. Hiervoor zijn meerdere redenen te noemen. Als eerst is er het lichaam zelf dat de hooikoorts bestrijdt, dit kost energie en daardoor kun je sneller moe worden. Ook hebben sommige patiënten minder nachtrust door de last die zij ’s nachts ervaren aan de symptomen van de hooikoorts. En dan is er nog de medicatie die vermoeidheid als bijeffect kan hebben. Vaak hebben antihistaminica vermoeidheid als bijeffect.

Hooikoorts op latere leeftijd

De meeste mensen met hooikoorts krijgen tussen hun tiende en dertigste hooikoortsklachten, maar de allergie kan zich ook op latere leeftijd openbaren. Hoe dat werkt, weten artsen niet precies. De meeste mensen groeien vanzelf over hooikoorts heen, gemiddeld tussen de tien en dertig jaar na het ontstaan ervan. Dat is ook de reden dat er relatief weinig 50-plussers zijn met hooikoorts. Artsen vermoeden dat het afweersysteem zichzelf als het ware aanleert dat pollen en huisstofmijt niet echt gevaarlijk zijn, en dat het dus niet nodig is om daar zo heftig op te reageren.

Hooikoortsseizoen

Het hooikoortsseizoen start steeds eerder. Soms zelfs al in februari en ook duurt het seizoen steeds langer. En dat is opmerkelijk want 20 jaar geleden lag de piek vooral in april, mei en juni. Het veranderende klimaat zou daar de oorzaak van zijn. Door de klimaatverandering bloeien grassen, planten en bomen eerder en langer. Op de tweede plaats zijn er inheemse planten in Nederland gekomen zoals de Ambrosia. Deze bloeit tot eind oktober en zorgt voor de nodige overlast.

Wie hooikoorts heeft, is niet de hele zomer ziek. Het aantal pollen in de lucht verschilt van dag tot dag. Hoe hoger de concentratie pollen in de lucht hoe erger de hooikoorts is. Dit is sterk afhankelijk van het weer. Windkracht, windrichting, neerslag en temperatuur zijn allemaal omstandigheden die de mate van overlast bepalen.

Pollennieuws

Pollennieuws.nl verzorgt sinds 2007 informatie over pollen, pollenplanten en hooikoorts. Dat gebeurt door dagelijks een landelijk pollenverwachtingskaart en regelmatig een pollenjournaal te publiceren.