FrieslandCampina in debat met leden-melkveehouders over systeem van ledenobligaties
Het systeem van ledenobligaties voor de melkveehouders van zuivelcoöperatie FrieslandCampina moet op de schop.
Coöperatievoorzitter Frans Keurentjes tijdens een ledenvergadering van FrieslandCampina. FOTO STUDIO VAN ASSENDELFT
Niets doen is geen optie, zeggen bestuur en directie van het grootste coöperatieve zuivelconcern van Europa (omzet 11,3 miljard euro). Ze gaan de komende weken op de najaarsvergaderingen, dit jaar digitaal, het debat aan met de circa 14.000 leden-melkveehouders om te komen tot een oplossing.
Ledenobligaties worden jaarlijks uitgegeven op basis van de winst van FrieslandCampina. Van die winst gaat 55 procent naar het eigen vermogen en 35 procent wordt contant uitgekeerd aan de leden-melkveehouders. De resterende 10 procent wordt ook uitgekeerd aan boeren maar dan in de vorm van ledenobligaties waarover ze een rentevergoeding krijgen van 3,25 procent bovenop de Euribor-rente. Deze obligaties zijn zes keer per jaar verhandelbaar tegen een vaste waarde. Alleen leden en gestopte oud-leden kunnen kopen en verkopen.
Andere investeringsbehoeftes
Dit systeem loopt spaak. Al jaren is de praktijk dat boeren die stoppen of vertrekken merendeels blijven zitten met hun ledenobligaties. Daar komt bij dat een boer die een bij FrieslandCampina aangesloten melkveebedrijf overneemt, niet verplicht is om ook de ledenobligaties over te nemen. Daarnaast is in zijn algemeenheid de vraag naar ledenobligaties onder de blijvers gering. Dat duidt op andere investeringsbehoeftes, al of niet noodgedwongen. Investeringen bijvoorbeeld in het eigen bedrijf zoals fosfaatrechten, land of machines.
Deze ontwikkeling heeft geleid tot een stuwmeer van vrijwel onverkoopbare leden-obligaties. FrieslandCampina zag zich in februari genoodzaakt om zelf leden-obligaties op te kopen. Ook de Rabobank, die de handelsdagen organiseert, heeft dat een keer gedaan. ,,Maar dat is uiteraard niet de bedoeling. We investeren het geld liever op een andere manier in het bedrijf”, verklaart coöperatie-voorzitter Frans Keurentjes.
De Groninger melkveehouder wijst ook nog op twee andere dilemma’s. Er ontstaat een scheefgroei in de financiering van het zuivelconcern. Steeds meer ledenobligaties staan uit bij oudere leden en gestopte oud-leden en relatief gezien steeds minder bij jonge leden. Daarnaast beschouwen banken en andere financiers de ledenobligaties niet als zuiver eigen vermogen. ,,En daardoor zijn de rente-condities ongunstiger voor leningen”, stelt Keurentjes.
Het coöperatiebestuur heeft op dit moment niet een voorstel. Eerst worden met de leden ,,oplossingsrichtingen’’ verkend. Volgend voorjaar hoopt het bestuur met een voorstel te komen.