Dit is waarom experts twijfels hebben over de order van Defensie voor voertuigbouwer Visser uit Leeuwarden

Het Leeuwarder Visser, vooral bekend als ambulancebouwer, kwam in 2013 in handen van CIMC, dat voor meer dan de helft eigendom is van de Chinese staat. CIMC nam toen het Duitse familiebedrijf Ziegler GmbH over, waarvan Visser B.V. sinds 1999 een dochterbedrijf is. De Nederlandse moedermaatschappij van Visser heeft een Chinese directeur: Yan Wenjie.

CIMC specialiseert zich vooral in de bouw van vrachtcontainers, maar bouwt ook voertuigen die op luchthavens gebruikt worden. Visser is onder meer betrokken geweest bij de inrichting van pantserwielvoertuigen van het type Boxer en Bushmaster, een groot voertuig dat meerdere militairen kan vervoeren.

Om opdrachten voor Defensie te mogen doen, worden bedrijven grondig gescreend om te voorkomen dat informatie wegvloeit naar het buitenland. Zo wordt gekeken naar de eigenaar van het bedrijf en of gebouwen en computers goed zijn afgeschermd. Uit onderzoek van RTL Nieuws en Follow the Money blijkt dat na de overname van Visser in 2013 het bedrijf nooit meer door Defensie is doorgelicht.

Zorgen bij militair experts

Militaire experts vinden dat zorgelijk. De bouwtekeningen van de pantservoertuigen zouden zo bijvoorbeeld in Chinese handen kunnen komen. ,,Daarmee maak je je mogelijke tegenstander slimmer”, zegt veiligheidsexpert Danny Pronk tegen RTL Nieuws . „Daar kunnen ze vervolgens tegenmaatregelen op nemen. Ik vind het eigenlijk naïef. Het is alsof er een blinde vlek is geweest voor het risico op spionage.”

Taeke de Jong, manager operations van Visser, laat de Leeuwarder Courant weten van Defensie geen commentaar op de kwestie te mogen geven. Bij RTL Nieuws zegt hij de zorgen van de experts niet te delen. ,,De Chinese eigenaren hebben mij nog nooit om technische informatie gevraagd. We hebben alleen een financiële relatie van CIMC, ze hebben geen toegang tot ons intellectueel eigendom en beschikken niet over ontwerpkennis over hoe producten in elkaar zitten.”

Volgens de AIVD en MIVD kan Visser die vraag echter moeilijk weigeren, mocht die ooit komen vanuit China, schreven zij onlangs in een rapport. Volgens de Chinese wet moeten Chinese bedrijven in het buitenland informatie overdragen als de overheid daar om vraagt.

Tekorten bij Defensie

Oud-topmilitair Mart de Kruif wijt het gebrek aan screening aan tekorten bij Defensie. „De krijgsmacht rammelt in z’n geraamte en dat zie je hier”, zegt hij tegen RTL Nieuws .

Volgens Defensie was na de Chinese overname geen onderzoek nodig, omdat er bij Visser geen gevoelige opdrachten uitgevoerd werden. Voor een nieuwe order bij Visser, voor 140 Iveco-trucks die omgebouwd worden voor ambulancetransport, wordt nu wel onderzoek gedaan. De uitkomsten daarvan laten nog op zich wachten.

De VVD wil opheldering van het ministerie van Defensie. VVD-Tweede Kamerlid Peter Valstar noemt het ,,kwalijk” en ,,naïef”. Hij heeft een reeks Kamervragen over het bericht gesteld. Hij wil precies weten aan welke voertuigen het bedrijf heeft gewerkt en wat de mogelijke risico’s zijn. Hij wil ook weten of Defensie wist dat Visser in handen is van een Chinees staatsbedrijf.