Volgens bestuurslid Trienke Elshof, tevens voorzitter van LTO Noord regio Noord, kent de opkoopregeling als nadeel dat de deelnemende veehouder ergens anders niet opnieuw mag beginnen met een veehouderij. Daar komt bij dat ook boeren in de omgeving zullen azen op de grond en de fosfaat- en stikstofrechten van een mogelijk stoppend bedrijf. ,,Dat heeft een prijsopdrijvend effect en dan is het maar de vraag of de overheid met haar budget effectief kan opereren.”

Voor de opkoopregeling is landelijk 350 miljoen euro gereserveerd. Het is nog niet duidelijk hoeveel miljoenen euro’s Friesland krijgt toebedeeld. Desalniettemin begint de provincie Fryslân met informatiebijeenkomsten over de regeling. Die vinden op 16 en 17 december plaats via een webinar. Boeren die belangstelling hebben moeten de zogenaamde aankoopcalculator invullen. Die geeft een beeld van de stikstofuitstoot van het veebedrijf op de omliggende natuurgebieden. De provincie besluit eind januari of ze meedoet aan de opkoopregeling van het rijk. Dit hangt af van de belangstelling en het stikstofeffect op de natuurgebieden.

De opkoopregeling is onderdeel van de nieuwe wet stikstofreductie en natuurherstel die donderdag wordt behandeld in de Tweede Kamer. Het doel is dat in 2030 de stikstofneerslag in minimaal de helft van de beschermde natuurgebieden onder de norm zit. In totaal trekt het kabinet 5 miljard euro uit voor een pakket maatregelen om de natuur te herstellen en de stikstofuitstoot te reduceren.

GS wil onderzoek

Gedeputeerde Staten van Fryslân willen onderzoeken of er lokale maatregelen getroffen kunnen worden om de zogenaamde PAS-melders te legaliseren. Dit zijn veebedrijven die onder het vorige stikstofbeleid, het Programma Aanpak Stikstof, geen vergunning hoefden aan te vragen. De toename van de stikstofuitstoot van hun bedrijven was zodanig gering, dat volstaan kon worden met een melding. Doordat de Raad van State mei vorig jaar het PAS naar de prullenbak verwees, zitten deze bedrijven zonder geldige vergunning. Landelijk gaat het om ruim drieduizend bedrijven, in Friesland om 283. Al ongeveer een jaar belooft landbouwminister Carola Schouten dat ze PAS-melders tegemoet zal komen, tot nu toe zonder resultaat. Het college stelt verder voor om geen provinciaal geld uit te trekken voor de stikstofaanpak. Dit moet volledig gefinancierd worden met rijksmiddelen.