In twaalf maanden zeven doden op zee, ook noordelijke reders in rapportage onderzoeksraad
Het aantal scheepvaartincidenten met doden en ernstig gewonden is gestegen, zo blijkt uit de nieuwste rapportage van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV).
Stilgevallen cruiseschepen voor Kijkduin bij Scheveningen. Aan boord zijn alleen nog bemanningsleden, van wie de meesten maandenlang niet thuis zijn geweest. Foto: Peter Hilz
Tussen mei 2019 en mei 2020 registreerde de onderzoeksraad zeven dodelijke ongelukken op of rond zeeschepen. De database van Rijkswaterstaat vermeldt twee doden op de Noordzee over heel 2018. Ook het aantal ernstig gewonden is gestegen. In de jongste rapportage van de OVV, deze week verschenen, worden 52 van zulke incidenten genoemd.
De rapporteurs schrijven over beknelde vingertoppen, afgeknepen ledematen, hoofdwonden. Voor zeelieden lijkt een ongeluk nog altijd in een klein hoekje te zitten. Zulke arbeidsongevallen zijn natuurlijk per definitie ongewenst en toch slaat de onderzoeksraad geen alarm. ,,Op zich vinden we de cijfers nog niet heel erg verontrustend’’, zegt Kiki Janssen van de OVV.
Meldingsbereidheid
Een conclusie valt moeilijk te trekken, want de organisatie rapporteert op onregelmatige basis. Evenzogoed ontkent Janssen niet dat er sprake is van een stijging. Oorzaken durft ze niet te benoemen. ,,Wat we merken is dat de meldingsbereidheid bij de visserij is toegenomen, wat je in onze rapportage terugziet. Bovendien is het aantal in Nederland geregistreerde schepen weer omhoog gegaan. Dat heeft ook effect.’’
Ook bij Nautilus, de bond van zeevarenden, kunnen ze niet precies de vinger op de zere plek leggen. De zorgen worden er niet minder om. ,,We vrezen dat de veiligheid op zee nog meer in gevaar komt nu scheepsbemanningen vanwege de coronacrisis niet meer van boord kunnen’’, zegt Hans Walthie van Nautilus. ,,Wereldwijd gaat het om 250.000 mensen.’’
Het gaat veelal om Aziaten die door de lockdown niet naar huis kunnen. Het probleem speelt onder meer bij Boomsma Shipping in Sneek. ,,Sommigen zijn al dertien, veertien maanden niet afgelost’’, vertelt Walthie. ,,Als je het dan hebt over veiligheid, dan hou ik mijn hart vast. Als je zolang achter elkaar moet werken, wordt het heel moeilijk om scherp te blijven.’’
Rugletsel
In de jongste incidentenlijst van de OVV duiken relatief veel schepen van noordelijke rederijen op. Dat is op zich niet verwonderlijk. Groningen en Friesland behoren tot de top 3 van zeevarend Nederland. Friese reders houden zo’n 65 vrachtschepen in de vaart, in Groningen gaat het om 220 schepen.
Zo belandde een bemanningslid van het containerschip Spirit van Visser Shipping in Sneek op 26 juli vorig jaar in het ziekenhuis van het Zweedse Götenborg. Bij het losmaken van containers verloor hij zijn evenwicht en viel op het dek. De man liep serieus rugletsel op en moest worden geopereerd.
Op 2 september overleed een Filipijnse matroos aan boord van de FWN Rapide. Dit schip van de Groningse rederij Forestwave – een jaar eerder nog gekaapt door Nigeriaanse piraten – lag in de haven van Georgetown in Guyana, toen een tussendek van 5 meter hoogte naar beneden stortte. De Filipijn kwam om het leven, een collega raakte zwaar gewond. De OVV is een onderzoek gestart.
Overboord
Het noodlot sloeg op 1 oktober 2019 toe boven Schiermonnikoog, toen een 64-jarige inwoner van Usquert aan boord van de garnalenkotter ZK-37 in ruwe zee overboord sloeg. De visserman bleek te zijn bezweken aan hartfalen, reden voor de onderzoeksraad om er voor te pleiten dat bemanningsleden goed moeten blijven opletten of hun gezondheid op peil is.
Lees ook | Visser (64) uit Usquert slaat boven Schiermonnikoog overboord en overlijdt
Een matroos aan boord van de FWN Solide van Forestwave kreeg op 8 januari 2020 voor de kust van de Portugese havenstad Porto een slang in zijn gezicht. Het slachtoffer werd met een helikopter van boord gehaald. De cementcarrier Bornholm van de FM Shipping Group in Delfzijl had op 21 januari de haven van Klaipeda in Litouwen al in zicht, toen een matroos in de ruige zeegang op het voordek klapte. Hij moest met een ambulance worden afgevoerd.
In het ankergebied voor het Deense Skage lag op 1 februari het containerschip Virginiaborg van Royal Wagenborg in Delfzijl, toen een matroos in een sterk schommelend werkbakje met zijn hoofd tegen de wand van het ruim knalde. Hij werd met een helikopter van boord gehaald.
Strandingen en gebreken
Twee dagen later was het opnieuw raak bij Wagenborg, ditmaal in de haven van IJmuiden. Een werktuigkundige kreeg bij het reinigen van een schoorsteenpijp op de Looborg een luchtslang in zijn gezicht. Hij droeg geen veiligheidsbril en raakte gewond aan zijn rechteroog.
De onderzoeksraad registreert niet alleen ongevallen met lichamelijk letsel. Ook strandingen, technische gebreken en verloren scheepsladingen worden vastgelegd. Opvallendste kwestie is die van de OOCL Rauma. Dit schip, dat onder het management van JR Shipping in Harlingen vaart, verloor op 11 februari boven Ameland 23 containers met melkpoeder en papierrollen. Het papier spoelde later aan op de Deense kust. De containers waren dubbel gesjord.
Sinds de ramp met de MSC Zoe is de containervaart boven de Waddeneilanden een heet hangijzer. Het Financieele Dagblad berichtte eerder deze week over het verzet van reders tegen strengere regels in de Rotterdamse haven. Een meerderheid in de Rotterdamse gemeenteraad pleit samen met FNV Haven voor een verbod op sjorwerk door scheepsbemanningen. Daarmee blijven 75 banen bij sjorbedrijven behouden.
Lees ook
