Blaarkop geeft boer Jorwert nieuwe energie

Tot 2011 was Auke Stremler (47) een op en top intensieve melkveehouder. Met 85 melkkoeien, 45 stuks jongvee en 30 hectare grasland had hij een voor Friese begrippen zware veebezetting. Mais, bierbostel, sojaschroot, aardappelvezels en wat al niet liet hij aanrukken om zoveel mogelijk melk uit zijn Holstein-Friesians te halen.

Auke Stremler: 'Natuerlân? Hâld dochs op, dêr kin ik net fan melke.'

Toen de ruilverkavelingscommissie Baarderadeel bij hem aanklopte of hij 16 hectare natuurland wilde pachten in de Lionserpolder wees hij ze vriendelijk maar toch resoluut de deur: ,,Natuerlân? Hâld dochs op, dêr kin ik net fan melke.’’

De commissie gaf de moed echter niet zomaar op en stuurde adviseur Ben Barkema uit Lelystad naar Jorwert, die Stremler uitlegde dat hij van een bedreiging ook een kans kon maken mits hij de bedrijfsvoering over een andere boeg zou gooien. ,,Neem een koe die goed gedijt bij natuurland en je creëert een veestapel die elkaar mooi aanvult.”

Barkema, zelf ook melkveehouder, sprak uit ervaring. Zijn veestapel bestond deels uit Holstein Friesians en deels uit Groninger Blaarkoppen, een runderras met witte kop en karakteristieke donkere kringen om de ogen. De graskuil die de Holsteins links laten liggen, vreet de Blaarkop met alle liefde tot het laatste sprietje op.

Met zijn vrouw Rennie (43) bracht Stremler een bezoek aan Barkema. Op de terugreis naar Jorwert zei Rennie ineens: ,,Ik fûn it moai. Dit moatst ek dwaan, dit past ek by dy. Yn dyn hert bist in natuerman.”

Besef

Stremler had dit duwtje niet eens nodig. Meer en meer was het besef doorgedrongen dat de intensieve manier van melkvee houden ook grote nadelen heeft. Dan weer kampen koeien met een uierontsteking, dan weer hebben ze klauwproblemen. Ook het weiden is precisiewerk. Als het gras niet smaakvol meer is, kan de melkproductie ineens fors kelderen. Daarnaast kampen de dieren vaak met hittestress. ,,Dan helle ik se om twa oere middeis al wer yn ’e stâl. Al mei al is it buorkjen mei in protte spanning.”

Na het bezoek aan Lelystad ging het roer resoluut om. Stremler stapte over van intensief naar extensief: van 30 naar 68 hectare (42 hectare natuurgrond) bij een gelijkblijvende veestapel. Ook schakelde hij over naar biologisch. Vandaag is de eerste dag dat de melk met deze kwalificatie verkocht mag worden.

Hij zette daarnaast het vat met sperma van HF-Stieren op Marktplaats. In plaats daarvan begon hij met het inkruizen van Blaarkoppen. Op dit moment zijn 50 van de 80 koeien grotendeels Blaarkop (75 procent of meer). Het streven is om een 100 procent Blaarkop-veestapel te fokken.

Stremler: 'Konklúzje: sy is sterk en robuust. Dat begjint al as keal. Wy sjogge hjir hast noait mear in feedokter.'

Stremler is lyrisch over het runderras, dat gekscherend ook wel de ‘polderpanda’ wordt genoemd. De Blaarkop geeft weliswaar minder melk (jaarlijks circa 6500 kilo) dan de Holstein-Friesian (jaarlijks circa 8500), maar daar staan grote voordelen tegenover. De Blaarkop is vruchtbaar, heeft weinig krachtvoer nodig, weet alle soorten gras om te zetten in melk en is bevleesder, waardoor ze als slachtkoe meer oplevert. ,,Konklúzje: sy is sterk en robuust. Dat begjint al as keal. Wy sjogge hjir hast noait mear in feedokter.”

Stremler heeft weer ,,nocht oan it buorkjen krigen. Ik ha wer de enerzjy fan in boer fan tweintich. It is makliker en mei minder soargen.”

Met een populatie van 2190 dieren is de Blaarkop de grootste van de bedreigde runderrassen. Nu boeren vanwege het mestoverschot hun veestapel moeten inkrimpen, zou dat veel rassen verder in de problemen brengen. Stremler is ervan overtuigd dat de Blaarkop ook commercieel bestaansrecht heeft op extensieve melkveebedrijven waar het rantsoen grotendeels uit gras bestaat. ,,Wy moatte der folle mear reklame foar meitsje.”