Ronald Kalter (21) uit Leeuwarden speelt in spektakelfilm 'De slag om de Schelde', hij leerde er Zeeuws voor

D irk Visser, een dokterszoon uit Middelburg, heeft een steen door een autoruit gegooid. In normale tijden volgt op zoiets een normale straf. Maar het is oorlog als Visser dat doet, oktober 1944. De geallieerden rukken al op, de Duitsers lijken te verliezen, maar in Zeeland is het nog niet voorbij. En de auto was van de Duitse bezetters.

De impulsieve daad van Dirk heeft onvoorziene en wrede gevolgen, niet alleen voor hemzelf, ook voor zijn bedeesde vader en zijn oudere zuster Teuntje. De steen zet een van de drie verhaallijnen in gang van de Nederlandse oorlogsfilm De slag om de Schelde.

„Dirk is een hele normale jongen, denk ik”, zegt acteur Ronald Kalter (21) uit Leeuwarden, die hem speelt en Zeeuws voor de rol leerde. „Een eigenwijze lefgozer. Het was op dat moment al vier jaar oorlog, er is al veel gebeurd, ik denk dat hij verbitterd is - hij lijkt wel een beetje op de jongeren nu die klaar zijn met corona, zoiets, maar dan was de oorlog natuurlijk veel erger.”

De slag om de Schelde , die volgende week in de bioscopen komt, is een van de duurste Nederlandse films tot nu toe: zo’n 14 miljoen euro. Zwartboek , de oorlogsfilm van Paul Verhoeven, kostte nog iets van 3 miljoen meer. Het initiatief voor deze nieuwe film is genomen door het VFonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg), om stil te staan bij 75 jaar vrijheid in Nederland.

Een grap

„Toen ik het script voor het eerst las dacht ik dat het een grap was”, zegt Kalter. „Dat kan allemaal nooit, zulke films kun je in Nederland niet maken.”

Wel dus. Er zit een grote luchtaanval in, een Oostfronthospitaal, ondergelopen straten in Walcheren en een felle actiescène rond de Sloedam. Dat is een inmiddels niet meer bestaande verbinding tussen Zuid-Beveland en het voormalige eiland Walcheren.

De historische, heftige strijd om de Sloedam was onderdeel van de grotere slag om de Schelde, die erom ging de haven van Antwerpen weer open te krijgen. Die slag was eigenlijk een reeks gebeurtenissen van meer dan een maand (oktober en begin november 1944), die het leven heeft gekost aan dertienduizend burgers en militairen.

De film, geschreven door Paula van der Oest, heeft drie verstrengelde verhaallijnen. Een over een gretige jonge Engelse piloot (Jamie Flatters), die de Canadezen probeert te bereiken nadat hij met zijn toestel is neergestort op Schouwen-Duiveland (een deel van die opnamen is een jaar geleden gemaakt in de Soestpolder bij Burgum). Een andere gaat over een jonge Nederlander (Gijs Blom), die voor de Duitsers heeft gekozen. En tenslotte is er Teuntje (Susan Radder) wier min of meer zorgeloze leventje een andere wending krijgt door de onbesuisde daad van haar broer.

„Onze film gaat echt over jongeren”, vat Kalter samen. „De oorlog werd uitgevochten door jongens en meisjes van mijn leeftijd. Het is heel raar om dat te beseffen.”

„Ik heb wel wat met de oorlog, ik was er door gefascineerd. Als kind had ik favoriete Nederlandse oorlogsfilms, zoals Zwartboek en Oorlogswinter . Mijn pake vertelde me over hoe het is geweest. Voor mij is het nog vanzelfsprekend dat je een opa en oma hebt die de oorlog hebben meegemaakt, wij zijn de laatste generatie die nog mensen kennen die oorlog hebben gekend, wie nu geboren wordt heeft dat niet meer.”

Spion of ninja

Ron ald Kalter zit nu in het laatste jaar van de Amsterdamse Toneelschool, waar hij min of meer bij toeval op terecht is gekomen. Dat zit zo. Als kind was hij een praatjesmaker (zo omschrijft hij het zelf), „ik merkte gauw dat ik het leuk vond als mensen me grappig vonden.” Hij wilde spion worden, of ninja. „Dan moet je gaan acteren”, zei zijn moeder. „Dan ben je het allemaal.”

Ronald paste op het podium. Op zijn tiende stond hij er voor het eerst, bij jeugdtheaterschool Meeuw. „De zaterdagen op de jeugdtheaterschool waren de hoogtepunten van mijn week.” Daar heeft hij in veel producties gestaan, tot twee weken geleden toe, toen hij op 28 en 29 november in De Harmonie in Leeuwarden stond met Alleen in Surhuisterveen . Opvallend was Schiettent , een voorstelling over drie broers, in 2016 opgevoerd in een leegstaand woonhuis aan de Harlingersingel in Leeuwarden.

Hij belandde op de mbo-opleiding theater in Leeuwarden, en deed, eigenlijk om te kijken hoe zoiets ging, na twee jaar auditie op de Amsterdamse Toneelschool. „Ik dacht dat je daarvoor eerst je mbo moest afmaken, maar ik werd meteen aangenomen”, vertelt hij. Een wonder is dat niet, zegt Hilde Mulder van de jeugdtheaterschool: „Ronald is buitengewoon getalenteerd en veelzijdig. Die komt er wel.”

Jongensdroom

„H et is een jongensdroom van me om een keer in een film te spelen”, gaat Kalter door. „Van kleins af aan al. In het Noorden is me dat nooit gelukt. Misschien omdat ik geen Fries spreek. En je hebt toch het idee dat je daarvoor naar Amsterdam moet, daar zitten de castingbureau’s.”

Hij had al een auditie voor De slag om de Schelde achter de rug, voor een andere rol. Die was het niet geworden. Zo kwam het dat hij zijn allereerste filmrol – een kleintje maar – speelt in De oost , de film van Jim Taihattu over Nederlands-Indië die volgend jaar in de bioscoop verwacht wordt.

Dat bracht hem terug in de aandacht bij De slag om de Schelde , waar hij de rol van Dirk Visser kreeg. Over een periode van twee maanden heeft hij zo’n twee weken gefilmd.

„Acteren in een film is een hele andere tak van sport”, weet hij nu. „Bij theater ben je een maand of langer aan het trainen om die voorstelling live voor mensen te kunnen spelen. Bij film zijn het momentopnames, maar op die momenten moet je er ook echt staan. Acteren in het theater is het allerbeste wat er is, maar dat sluit andere dingen niet uit. Ik ben nog lang niet uitgeleerd.”