Over monsters, muizen en Maximiliaan Modderman - Jaap Friso kiest de mooiste voorleesboeken

'Maximiliaan Modderman geeft een feestje' van Joukje Akveld en Jan Jutte. Illustratie: Jan Jutte
Het is nog niet gemakkelijk om in het enorme aanbod aan voorleesboeken een weg te vinden en daarom zet kinderboekenrecensent Jaap Friso een paar mooie op een rijtje.
Maximiliaan Modderman geeft een feestje is door een aantal bibliotheekmedewerkers verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2023 en is daarmee het boek dat centraal staat tijdens de Nationale Voorleesdagen (25 januari - 4 februari).
Een jongetje in een net matrozenpakje geeft een feestje met veel taart voor zijn knuffelbeesten. Dat wordt al snel een wilde en vieze boel waarna iedereen in bad moet. En ‘o jee, o wee, o nee...’, dan komen de ouders van Maximiliaan thuis. Schrijfster Joukje Akveld noemt het prentenboek haar ode aan Annie M. G. Schmidt.
Van Maximiliaan Modderman geeft een feestje v an Joukje Akveld en Jan Jutte is tijdens de Nationale Voorleesdagen van 25 januari tot 4 februari een mini-editie te koop voor 5,75 en er is een versie met een voorleesknuffeltje.
Kom, we gaan een boek lezen! (Hoogland en Van Klaveren, vertaling Berd Ruttenberg, 13,50) van Susanne Strasser is een fraai kartonboekje over voorlezen voor de allerkleinsten. Als het montere meisje op de bank voorstelt een boek te gaan lezen, jubelt de hamster dat hij de anderen erbij gaat halen.
Dat schiet niet erg op want telkens als ze wil beginnen, moet er gewacht worden op nog een dier. De lijst met dieren die er klaar voor zitten wordt steeds langer en dat leest geweldig voor. Als de neushoorn er ook is, kunnen ze eindelijk los.
Kun je ook iemands knuffel worden als je niet helemaal gelukt bent? Een teddybeer is ervan overtuigd dat er ergens een kind is dat hem wil hebben, als hij zonder armpjes uit de speelgoedfabriek komt. Hij weigert om afgevoerd te worden in de vuilcontainer en gaat op zoek naar een baasje.
Natuurlijk lukt dat, hij laat alle tranen van een verdrietig meisje verdwijnen. De bijzondere beer (Lemniscaat, 14,99) van de Groninger schrijver Tjibbe Veldkamp, met illustraties van Marijke ten Cate, is een lief, klein verhaal over anders zijn en zelfvertrouwen.
De Vlaamse prentenboekenmaker Pieter Gaudesaboos won vorig jaar met Een zee van liefde (Lannoo, 19,99) de nieuwe Belgische prijs ‘De Boon voor jeugdliteratuur’. Nadat zijn dochtertje hem vroeg wat liefde eigenlijk precies is, maakte Gaudesaboos een weergaloos voorleesboek over een pinguïn die aan een beer opbiecht verliefd op hem te zijn.
Die reageert schuddebuikend van het lachen maar de pinguïn laat zich niet meteen ontmoedigen en samen brengen ze een geweldige zomer door. Tot pinguïn ontdekt dat echte liefde niet van één kant kan komen en beer op zijn eiland achterlaat.
Die ontdekt vervolgens dat hij zijn vriend ontzettend mist en de lezer wordt getrakteerd op een overtuigend ‘ze leefden nog lang en gelukkig’-einde. Ontroerend en liefdevol en prachtig getekend.
Vosje Frank is supergoed in verstoppen, maar voor zijn beste vriend Bert is dat een stuk lastiger omdat hij een grote beer is die al snel opvalt. Dus is Bert gemakkelijk te vinden, zelfs als Frank tot honderd telt. Er zit een heerlijke twist in Frank en Bert van Chris Naylor-Ballesteros (Gottmer, 14,99) die te maken heeft met de kleurrijke gebreide muts en sjaal van de dieren.
Verstoppertje spelen blijft een favoriet onderwerpen in prentenboeken. Kleuters gaan ongetwijfeld roepen dat Bert beter moet opletten omdat zij iets zien wat hij niet doorheeft. Maar Bert is minder dom dan hij overkomt. Bij uitstek een prentenboek dat steeds opnieuw moet worden voorgelezen.
Een van de eenden wil niet naar het meer omdat hij heeft gehoord dat er een verschrikkelijk monster woont. De lezer ziet in Monstermeer (Querido, 17,99) van Leo Timmers ook wat er zich onder water afspeelt en vermoedt meteen al onraad. Waarom zwemmen die vissen en hagedissen anders met zulke bange ogen weg?
De alerte eend ontdekt het enorme dier maar zijn vrienden trekken zich niks van zijn waarschuwingen aan. Is dit gigantische wezen met rietjes op zijn rug en parasolletjes als vinnen eigenlijk wel een monster? Kleuters zullen er niet bang van worden. Ook niet van al die andere merkwaardige schepsels die op een enorme uitklappagina te zien zijn.
In De muis met het open huis van Jonathan Stutzman en Isabelle Arsenault (Boycott, vertaling Nicolette Hoekmeijer, Boycott 20,95) neemt muis Vincent zijn huis overal mee naartoe. Hij laat andere dieren erin logeren, met veel of weinig, klein of groot; het maakt niet uit. Ook de verdwaalde beer is welkom en past erin want ‘Vincents huis groeide mee met het aantal gasten’.
Op de cover en een aantal pagina’s is het huisje uitgesneden waardoor verrassende doorkijkjes ontstaan. Een fijne en wat uitgebreidere voorleestekst in een relevant en actueel verhaal over tolerantie en gastvrijheid. Aan het slot gaat Vincent weer op pad, met het huis op zijn rug, op weg naar een plek waar hij nodig is.
Voor wie echt lekker veel tekst zoekt om voor te lezen is De geweldige zebra ontsnapping van Katherine Rundell en Sara Ogilvie (Luitingh-Sijthoff, vertaling Jenny de Jonge, 16,99) een aanrader. Een uitwaaierend verhaal over het meisje Mink dat door middel van kleuren, die achter haar ogen tevoorschijn komen, kan begrijpen wat dieren bedoelen.
En dus weet ze dat de plotseling opduikende babyzebra heeft gezien hoe zijn ouders werden ontvoerd. Met de hulp van een hond komt ze erachter dat er nog veel meer dieren gevangen worden gehouden. Dus moet er een plan komen om ze te bevrijden. Een onstuimig en vrolijk boek vol vaart en avontuur over een vastberaden meid.