De Amerikaanse verkiezingen tot nu toe: Pennsylvania, Michigan en Wisconsin bepalen verkiezingen

De huidige president Trump pakt volgens Amerikaanse media de overwinning in 24 staten: Florida, Texas, Ohio, Tennessee, Indiana, Alabama, Louisiana, Kentucky, Oklahoma, Idaho, Mississippi, Arkansas, Missouri, West Virginia, Wyoming, North Dakota, South Dakota, Nebraska, South Carolina, Kansas, Iowa, Nebraska, Montana en Utah. Die zijn bij elkaar goed voor 218 kiesmannen in de race naar de 270 kiesmannen die hij nodig heeft om opnieuw president te worden.

De Democraten hadden gehoopt Ohio, Texas of Florida naar zich toe te kunnen trekken. Vooralsnog is het alleen gelukt om Arizona te veroveren op de Republikeinen, al zijn daar nog niet alle stemmen geteld, en won hij een kiesdistrict in Nebraska. De Democratische kandidaat Joe Biden krijgt volgens de media de meeste stemmen in 21 staten: Californië, New York, Arizona, Illinois, New Jersey, Virginia, Massachusetts, Washington, Oregon, Maryland, Colorado, Connecticut, New Mexico, Rhode Island, Delaware, Vermont, Washington D.C., Maine, Minnesota, New Hampshire, Hawaï en een kiesdistrict in Nebraska. Die overwinningen zijn goed voor 242 kiesmannen .

Trump lag lang voor in Pennsylvania, Michigan en Wisconsin maar het was de vraag of hij die voorsprong kon behouden. Veel stemmen moesten nog geteld worden, vooral in kiesdistricten waar de inwoners overwegend op de Democraten stemmen. Veel van die Democratische stemmen zijn bovendien uitgebracht per post. Het tellen van deze stemmen kost veel tijd. Naarmate de dag vorderde keerden de kansen voor Biden dan ook in Michigan en Wisconsin waar hij momenteel aan kop ligt.

Spannend is het ook in Georgia. Trump staat hier op winst maar Biden lijkt nog veel potentieel te hebben rondom Atlanta. Rond deze stad, met veel Democratische kiezers, zijn door technische problemen nog nauwelijks stemmen geteld.

Voor Biden is de race dan ook nog niet gelopen. Tijdens een bijeenkomst in zijn woonplaats Wilmington in Delaware vroeg hij om geduld en zei hij positief te zijn over de uitkomst. Ook riep hij zijn publiek op om het geloof in een goed resultaat te behouden.

Trump reageerde op Twitter. Hij zegt zeker te weten dat hij gaat winnen. Ook waarschuwt hij ervoor dat de Democraten de verkiezingen proberen ‘te stelen’.

Geduld

Ondertussen groeit met het wachten op de resultaten in een aantal sleutelstaten ook de bitterheid tussen de kandidaten en hun aanhangers. Joe Biden zei in een verklaring dat hij rekent op de eindoverwinning wanneer alle stemmen zijn geteld. ,,Ik denk dat we op weg zijn om deze verkiezingen te winnen.” Dat vraagt geduld van zijn aanhangers maar ‘het komt goed’, beloofde hij de toch wel aangeslagen Democraten. De optimistische peilingen, voorspellingen van een verpletterende overwinning voor de uitdager, zijn voor de geschrokken aanhangers van Biden zeker niet uitgekomen.

Fraude

Donald Trump was veel stelliger. Hij claimde op een persconferentie in het Witte Huis al de overwinning. ,,Ik wil het Amerikaanse volk bedanken voor hun steun. Een zielig stelletje mensen wil dat ongeldig verklaren. We zijn klaar voor een groot feest, want we winnen alles. Maar ineens wordt het afgelast.” Volgens de Amerikaanse president staat hij duidelijk voor en zal het late tellen van per post gestuurde stemmen leiden tot fraude. ,,Dit is fraude, beschamend voor het Amerikaanse volk”, eindigt Trump, zonder bewijs te leveren voor die uitspraak. ,,We hebben deze verkiezingen gewonnen. Dit is een megafraude. Ons doel is nu de integriteit van de verkiezingen te garanderen. We gaan naar het Hooggerechtshof. Het stemmen moet stoppen.” Het campagneteam van Joe Biden heeft inmiddels laten weten dat juridische teams klaar staan om de Amerikaanse president Donald Trump te counteren als hij zijn dreigement hardmaakt om naar de rechtbank te stappen om het tellen van poststemmen te laten stoppen. ,,Trumps gedrag is schandelijk, ongehoord en geeft een verkeerde voorstelling van zaken”, aldus de campagnemanager van Biden.

Afgelopen weekeinde ontkende Trump nog om vervroegd de overwinning te gaan claimen. Het is ook een riskante strategie, menen waarnemers. Vooral als het militante deel van zijn aanhangers straks ook op straat alvast hun gelijk wil halen.

The Associated Press (AP), de onofficiële maar gezaghebbende en traditionele verwerker van verkiezingsresultaten, heeft geen winnaar uitgeroepen. Evenmin de televisienetwerken die, net als AP, winnaars per staat projecteren op basis van analyse van deelresultaten en historische gegevens. Het hangt er in veel belangrijke staten nog om. Miljoenen stemmen moeten nog worden geteld, inclusief stembiljetten met een poststempel van de verkiezingsdag, maar die in sommige staten nog niet zijn ontvangen. En staten hebben vijf weken, tot 8 december, om de definitieve resultaten te rapporteren aan het Electoral College (Kiescollege) .

Morele overwinning

In veel peilingen lag Trump tot gisteren nog ver achter op Biden. Maar om een kans te maken op het presidentschap moet Biden de winst pakken in enkele cruciale staten, die vooraf aan Trump werden toegerekend. Daar slaagt de Democraat tot nu toe alleen in Arizona in. Na het sluiten van de eerste stembureaus twitterde Trump al: ‘Het ziet er in het hele land erg goed uit voor ons’.

Trump pakte dankzij de stemmen van de latino’s toch de cruciale ‘ swing state ’ Florida. Dat levert hem niet alleen een hoop kiesmannen (29) op, het is bovenal een grote morele overwinning. Sinds 1992 werd de kandidaat die in Florida de winst pakte uiteindelijk ook steeds president.

Republikeinen lijken de controle over de Senaat te behouden. Ondanks Democraten inspanningen om daar verschillende zetels te kapen hebben Republikeinen belangrijke races gewonnen in Iowa, Montana en South Carolina. De kans dat ze hun meerderheid in de Senaat verliezen is nihil.

Wel is er een verschuiving in het Huis van Afgevaardigden. De Democraten breiden daar volgens Amerikaanse media hun meerderheid uit met minstens drie zetels.

Soepel

De verkiezingsdag is over het algemeen soepel verlopen, al kan de spanning nu oplopen. Gedurende de dag waren er weinig meldingen van onregelmatigheden in stemlokalen. In enkele kiesdistricten bleven de stemlokalen na storingen wat langer open om mensen de kans te geven alsnog te stemmen.

Wel waren er buiten de stembureaus meerdere incidenten. In de stad Charlotte (North Carolina) werd een gewapende man met een Trump-pet opgepakt bij een stembureau. Hij mocht het gebouw niet in en keerde even later met het wapen terug. Om de hoek hielden lokale Democraten een campagnebijeenkomst. President Trump had zijn achterban opgeroepen om de gang van zaken in stembureaus in de gaten te houden.

In Chicago meldde een man bij de politie dat zijn auto met honkbalknuppels was aangevallen toen hij naar een stembureau reed. In Kansas City (Missouri) werd met graffiti ‘Don’t Vote’ (stem niet) op een museum gespoten.

Mysterieuze telefoontjes

In meerdere belangrijke staten kregen mensen mysterieuze telefoontjes met de oproep niet te stemmen. Het gaat om geautomatiseerde zogenoemde robocalls. De autoriteiten van Michigan waarschuwen dat de telefoontjes nep zijn.

Trump en Biden lieten tot op het laatste moment van zich horen. Biden maakte nog een laatste campagneronde in Pennsylvania, een cruciale swing state. ,,We verkiezen hoop boven angst, waarheid boven leugens, wetenschap boven fictie’’, zei hij tegen een kleine groep aanhangers in Philadelphia.

Biden denkt dat hij genoeg stemmen krijgt om de overwinning te kunnen uitroepen. Hij beloofde opnieuw de coronapandemie veel beter aan te pakken dan Trump. De verkiezingsavond brengt hij door in Wilmington in zijn thuisstaat Delaware.

Hoofdkwartier

President Trump vertrok na een stop in het hoofdkwartier van zijn campagneteam in Arlington (Virginia) naar het Witte Huis. ,,Weet je, winnen is gemakkelijk. Verliezen is nooit gemakkelijk, niet voor mij’’, zei Trump tegen zijn campagneteam.

Volgens hem denkt hij nog niet aan een toespraak voor als hij verliest of wint. Verder zei hij zich heel goed te voelen, hoewel hij erkende dat zijn stem schor was na zoveel campagnebijeenkomsten.

Trump had vandaag al beloofd zichzelf niet tot verkiezingswinnaar uit te roepen tot de uitkomst zeker is. Hij sprak toen de verwachting uit dat hij zal winnen, hoewel hij in de meeste peilingen achterstaat op Biden.

Hoge opkomst

De opkomst was enorm hoog. Dat lag vooral aan het grote aantal stemmen dat voorafgaand aan de verkiezingen al werd uitgebracht. Meer dan 100 miljoen stemmen waren in het hele land al uitgebracht voordat de stemlokalen dinsdag hun deuren openden. Ruim 64,5 miljoen mensen deden dat per post, de rest deed dat in persoon.

De Democraten leken daar vooral van te profiteren. De voorsprong van Biden in veel staten liep daarna evenwel terug, nadat de stemmen die dinsdag werden uitgebracht waren geteld.

Tot nu toe kennen de verkiezingen eenzelfde verloop als vier jaar geleden. Trump won toen de verkiezingen van Hillary Clinton. De Democraten kregen op nationaal niveau aanzienlijk meer stemmen dan de Republikeinen, maar Trump kreeg de meeste kiesmannen achter zich.