Colombianen wassen cocaïne in drugslab Nijeveen: gevaarlijk werk dat niemand wil doen. Wie zijn deze 'onderknuppels'?

,,We zagen het eerder al met Mexicanen in de crystal meth-labs’’, zegt politiewoordvoerder Ed Kraszewski. ,,En nu ook Colombianen in de cokewasserijen.’’

Deze Zuid-Amerikanen zijn volgens Kraszewski specialisten die meestal door Nederlandse criminelen naar ons land worden gehaald om hier ‘hun kunstje’ vertonen. Ze produceren de drugs hier ter plekke of, zoals in Nijeveen, onttrekken in een chemisch proces cocaïne aan producten waarin het op een ingenieuze manier is verstopt.

Onderschepping verdubbeld

Drugshandelaren nemen hun toevlucht tot steeds vernuftigere smokkeltechnieken omdat de laatste jaren veel meer drugs wordt onderschept. ,,Dat is echt dramatisch toegenomen’’, zegt drugsonderzoeker Martin Jelsma van het Transnational Institute TNI. ,,De hoeveelheid cocaïne die door de douane wordt onderschept is in een jaar tijd verdubbeld. Meer dan de helft van de totale productie van cocaïne wordt in beslag genomen.’’

Scannertechnologie

Vandaar dat cocaïne steeds vaker wordt verpakt op manieren die niet door bijvoorbeeld de nieuwe scannertechnologie in havens te detecteren is. De drugs worden in vloeibare vorm verwerkt in producten als kleding, shampoo, karton of houtskool.

Eenmaal in Nederland haalt een cokewasserij er weer verhandelbare cocaïne in poedervorm uit. Dat dit soort laboratoria juist hier opduikt heeft ermee te maken dat Nederland belangrijk is in de distributie van drugs in Europa.

Schoon afleveren

,,De Colombianen die hier in Nederland werken zijn daar in Colombia voor getraind’’, zegt Jelsma. ,,Het vergt kennis van die specifieke extractietechniek. Dat kan een tussenhandelaar niet even in zijn eigen keuken doen.’’

Of zij door Nederlandse criminelen hiernaartoe zijn gehaald of vanuit Colombia zijn gestuurd, is volgens Jelsma de vraag. ,,Het kan voor Colombiaanse handelaren heel lucratief zijn om de drugs zelf hier schoon af te leveren. Dan kunnen ze er veel meer geld voor vragen. Er zijn voorbeelden van Colombiaanse drugsgroeperingen die een soort torpedo’s gevuld met drugs onder schepen lassen en speciaal mensen sturen om die er in Europa weer af te halen.’’

‘Onderknuppels’

Advocaat Henk Koopmans uit Amsterdam verdedigt vaker Spaanstaligen die in Nederlandse drugslabs zijn opgepakt. Volgens hem gaat het niet om specialisten maar om wat hij noemt ‘onderknuppels’: zeer arme mensen die gehaald worden om voor weinig geld heel gevaarlijk werk te doen. ,,Dat cokewassen is niet zo moeilijk, maar met die chemische stoffen is het wel heel gevaarlijk. Niemand wil het doen.’’

De Zuid-Amerikanen die hier in drugslabs werken zijn soms illegaal, soms komen ze ook gewoon op een toeristenvisum naar Nederland. In Nijeveen kwamen de Colombianen de cokewasserij niet uit: er stonden bedden en was een recreatieruimte. ,,Het is een beetje als werken op een booreiland’’, zegt Koopman. ,,De vraag is wat ze verdienen. Ik noem soms wel moderne slavernij.’’

Zwaardere straffen

De Colombianen die in Nijeveen werkten zullen in Nederland worden berecht. De straffen voor grootschalige drugshandel zijn de laatste jaren behoorlijk toegenomen - volgens Jelsma omdat Europese straffen gelijk zijn getrokken.

Koopman: ,,Ik heb net een zaak gedaan van een crystal meth-lab in Moerdijk, daar werd vier jaar opgelegd. Crystal meth wordt vaak zwaarder gewogen omdat het gevaarlijker is, maar voor een cokelab in Roermond is ook wel eens zes jaar opgelegd.’’ Na hun gevangenisstraf worden de buitenlandse drugslaboranten het land uitgezet en ze krijgen vaak een inreisverbod voor Nederland of soms heel Europa.

Gewelddadig

De grote vraag is welke organisatie er achter deze grote cocaïnewasserij in Nijeveen zit. Koopman verwacht niet dat de Colombianen die zijn aangehouden daar informatie over zullen geven. ,,Meestal weten ze het ook helemaal niet.’’ Volgens Jelsma is het wel van groot belang om dat te achterhalen, vooral ook omdat er grote verschillen zijn tussen Colombiaanse netwerken - sommigen zijn heel gewelddadig, anderen niet.

Jelsma: ,,Cocaïnehandel is niet te stoppen, dat bewijst ook deze vangst wel weer. Ze vinden altijd weer nieuwe manieren. De grootste zorg is te voorkomen dat die ontwrichtende georganiseerde misdaad, die geen enkele vorm van geweld schuwt, hier voet aan de grond krijgt.''